Cocky Booij
Foto: VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek

6 oktober 2020

We weten wat werkt, nu moeten we opschalen

Er is nog altijd een tekort aan technici. Ook blijven de cijfers qua instroom van meisjes en vrouwen in het technisch onderwijs en op de arbeidsmarkt achter. Cocky Booij zette zich 25 jaar in om meer meisjes en vrouwen te interesseren voor bèta, techniek en IT. Op 1 oktober 2020 zwaaide ze af als directeur-bestuurder van VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek. "Ik geloof er heilig in dat er net zoveel vrouwen als mannen werkzaam zullen zijn in de techniek en technologie."

"Het is en blijft enorm belangrijk dat er specifiek aandacht is voor de instroom van meisjes en vrouwen", opent Cocky Booij het gesprek. "Om een heleboel redenen; kwalitatief en kwantitatief. Het aantal vacatures neemt alleen maar toe en ook in andere sectoren wordt techniek en technologie belangrijker: bij banken, verzekeraars en nutsbedrijven om er een paar te noemen. Meisjes hebben net zoveel talent voor technologie als jongens, maar kiezen er nu vaak niet voor. Als VHTO iets organiseert, zijn er altijd vrouwelijke rolmodellen zoals vrouwelijke architecten, programmeurs en bruggenbouwers bij. Zo laten we zien dat het heel normaal is dat vrouwen deze beroepen uitvoeren.  Dat zijn belangrijke identificatiemomenten voor meisjes én dit laat jongens en meisjes zien dat techniek een wereld is van mannen en vrouwen."

Girlsday en designathon 
VHTO organiseert en coördineert talloze activiteiten en evenementen. Girlsday is een van de bekendere activiteiten. Ieder jaar stellen ruim 400 uiteenlopende bedrijven zich een dag open. Ze organiseren een doe-activiteit voor meisjes van 10 tot 15 jaar. "11.000 meisjes doen mee aan Girlsday en ieder jaar halen we het Jeugdjournaal. Girlsday is ook voor bedrijven belangrijk. Ze kunnen zich presenteren en hun vrouwelijke medewerkers naar voren schuiven. Die vertellen hoe hun werkdag eruitziet en wat zij belangrijk vinden in hun werk. Een andere activiteit is de Smart City Challenge, een 'designathon' voor meisjes uit groep 7 en 8 van het po op het stadhuis. Aan de hand van een concrete vraag van de betreffende gemeente ontwerpen ze hun omgeving met technologie; buitenspeelplaatsen en veilige fietspaden. Meisjes komen met heel mooie oplossingen en leren nieuwe begrippen kennen als sensortechnologie. Zo bereiken we niet alleen de 50 kinderen die meedoen, maar ook hun ouders en omgeving."

2020.06.10 - We weten wat werkt, nu moeten we opschalen 01

Foto: VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek

Keuzemomenten 
"We weten wat werkt", zegt een optimistische en zelfverzekerde Cocky Booij. "Daarom zie ik niet zo veel in telkens weer nieuwe rondetafelgesprekken op bestuurlijk niveau over doelen en aanpak. Van jongs af aan zijn veel meisjes geïnteresseerd in techniek en technologie, maar gaandeweg raken we ze kwijt. Meisjes stromen vaak niet door terwijl ze wel hoge cijfers voor bètavakken halen. Velen kunnen het, maar kiezen anders. Daarom is het zo belangrijk om bij ieder keuzemoment bèta/techniek opnieuw onder de aandacht te brengen bij meisjes. We werken ook samen met bedrijven via ons netwerk van nu 2000 vrouwelijke professionals, die gaan met ons mee naar scholen. Ze laten zien waarom zij als vrouwen in de techniek werkzaam zijn. Ook exitgesprekken in het bedrijfsleven – al willen we 'exits' natuurlijk liever voor zijn – leveren essentiële informatie over de redenen waarom vrouwen afhaken. Die informatie moet je gebruiken voor een inclusieve werkvloer."

Blijven nadenken 
"We leven in een wereld die mannen en vrouwen samen maken. Dat gegeven is belangrijk voor nieuwe technologieën. Neem AI en nieuwe software bijvoorbeeld. Om bias in algoritmes en applicaties tegen te gaan is het belangrijk dat vrouwen betrokken zijn. Uit onderzoek blijkt ook dat diverse teams beter presteren. Er is bijvoorbeeld Israëlisch onderzoek dat uitwijst dat gemengde teams met mannen en vrouwen de meeste patenten aanvragen. Toen ik begon, was het aandeel meisjes, op toen nog de HTS hts, 1,7%. Nu zitten we echt veel hoger (zie kader). Dat verschil is gemaakt, door de inzet van veel partijen, publiek en privaat. Nu is verdere schaalvergroting nodig."

Bundeling van energie 
"Ik ben heel blij met het pleidooi van Thea Koster voor een integrale, landelijke aanpak waarin alle beschikbare energie en middelen (weer) worden gebundeld. Die aanpak was er ook tot 2015. We zagen de keuze van meisjes voor N-profielen en bèta/technische vervolgstudies toenemen op de vo- scholen waar wij heengingen voor voorlichtingsactiviteiten en trainingen van docenten/decanen. Het ministerie van OCW trekt daar nu veel minder geld voor uit. Maar ik hoop dat we met het hele techniekpact dit weer kunnen oppakken; omdat het werkt. Het blijft een onderwerp van de lange adem. We moeten blijven nadenken hoe we doelgroepen die zijn ondervertegenwoordigd, kunnen bereiken. Naast meisjes geldt dat net zozeer voor jongens met een migratieachtergrond. Die diversiteit is belangrijk; in het onderwijs en op de werkvloer."

Opvolger 
 Tot slot heeft Cocky Booij nog een boodschap voor haar opvolger Sahar Yadegari. "Ik ben blij met Sahar. Ze is een enorm leuke en deskundige opvolger, die zich met nieuwe energie gaat inzetten voor de participatie van meisjes en vrouwen. Ik wens haar en al haar samenwerkingspartners veel succes om samen kansen te blijven creëren voor meisjes en vrouwen. Ik ben ook reëel, het duurt nog wel even dat we net zo veel mannen en vrouwen in de techniek en technologie hebben. Maar ik geloof er heilig in dat we daar gaan komen."

Over VHTO

VHTO bestaat sinds 1983. De stichting is opgericht door een aantal vrouwelijke docenten, decanen en studenten van de voormalige Hogere Technische Scholen in Nederland. VHTO begon met een startsubsidie om scholen te helpen met het begeleiden en informeren van vrouwelijke studenten. De stichting richt zich tegenwoordig op de gehele onderwijsketen van primair onderwijs tot en met de arbeidsmarkt. Sinds enige tijd is daarom de aanduiding ‘Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek’ toegevoegd aan de naam van de stichting. De jarenlange inzet van VHTO en haar samenwerkingspartners werpt vruchten af. Inmiddels is het aandeel vrouwelijke studenten in het hoger onderwijs een stuk hoger dan de 1,7% waarover Cocky Booij het had. In de meest recente Monitor Techniekpact is het aandeel vrouwelijke studenten met een ‘technisch’ hbo-diploma 10% van het totaal en in het wo is dat 26%. Van het aantal mensen werkzaam in de techniek is, volgens dezelfde monitor 14% vrouw, andere cijfers houden het op 18%.