Foto: © Nick Luypen

9 april 2020

"Gooi de deur van je bedrijf open en laat je medewerkers hun enthousiasme delen"

In Midden-Brabant ontstond in 2017 het Deltaplan Techniek Midden-Brabant. Dit plan sloot naadloos aan bij de doelen van Sterk Techniekonderwijs dat een jaar daarna startte. Bart Coppes, coördinator Deltaplan Techniek Midden-Brabant, en Nico van Wijnendirecteur van metaalbedrijf ART Group, vertellen over de aanpak in Midden-Brabant.  

Midden-Brabant is de regio die grofweg ligt tussen de plaatsen Den Bosch en Breda. Met Waalwijk en Heusden aan de noordkant en Hilvarenbeek aan de zuidkant. Tilburg is het epicentrum. Bart Coppes begint zijn verhaal. "We constateerden dat we in onze regio maar één vmbo-school hebben met een technisch vmbo-profiel PIE (Produceren, installeren en energie). Die zit in Waalwijk, helemaal aan de noordkant van de regio. Tegelijkertijd is er ook in onze regio een groeiend tekort aan technici. In 2017 stelden bedrijven samen met lokale en regionale overheden daarom het Deltaplan Techniek Midden-Brabant op. Ik begon in juni 2018 als coördinator om de in het Deltaplan geformuleerde actielijnen te realiseren. We hadden een vliegende start toen in oktober 2018 Sterk Techniekonderwijs startte waardoor 100 miljoen vrijkwam voor het technisch vmbo."

Enthousiasmeren 
Nico van Wijnen van ART Group is één van de bedrijven die al vroeg betrokken raakte. Van Wijnen: "Er zijn en waren veel goede initiatieven in de regio, maar er is nog steeds te weinig aanwas. Hoe keren we dat? Vanuit die vraag is het Deltaplan ontstaan. Ik ben niet iemand die overal inspringt, mijn primaire belang ligt bij mijn eigen onderneming. Maar ik vind wel dat het bedrijfsleven een grote verantwoordelijkheid heeft. Wij moeten zorgen dat onze branche aantrekkelijk is. Ik moet soms ook wennen aan de werkwijze van scholen. Maar scholen kunnen niet zorgen dat jongeren kiezen voor ons vak. Wij moeten zelf zorgen dat onze bedrijven aantrekkelijk zijn. Onze sector heeft ook heel veel te bieden. Wij kunnen heel veel jongeren een heel mooie werkplek bieden, jongeren met gedragsproblemen maar ook iemand met autisme is in onze branche prima op zijn plek."

2020.09.04_02 - "Gooi de deur van je bedrijf open en laat je medewerkers hun enthousiasme delen"

Nico van Wijnen, directeur van metaalbedrijf ART Group

Infrastructuur 
Coppes gaat verder: "Hoewel we geen technisch vmbo hebben, kiezen we niet voor het opzetten van technische profielen op alle vmbo scholen. Wij zitten in een gebied waar dorpen te maken hebben met krimp. Als we nu al te weinig leerlingen hebben heeft het niet zoveel zin om te investeren in techniekprofielen op alle vmbo’s. We kiezen ervoor om technische profielen op het mbo aan te bieden. ROC Tilburg gaat die technische profielen samen met Campus 013 – de vmbo-school die tegen ROC Tilburg aan zit – voor de regio verzorgen. Daar is de juiste infrastructuur al aanwezig. En het gaat erom dát het technisch onderwijs wordt gegeven, niet waar. We denken dat op deze manier het techniekonderwijs ook toekomstbestendig is."

Glinsterende ogen 
Van Wijnen beaamt de lezing dat het opzetten van techniekprofielen op de vmbo-opleidingen niet erg zinvol is. "De laatste jaren zijn scholen met technische opleidingsprofielen gestopt omdat er te weinig leerlingen waren. Ik geloof dat het veel beter werkt als bedrijven hun deuren openzetten. Wij zijn 5-7 jaar geleden begonnen met groots opgezette open dagen waarop onze eigen medewerkers vertellen wat zij doen. Die trokken wel 1000-1500 mensen. De ogen van die medewerkers glinsteren nog steeds als ze vertellen over het vak dat ze al 40 jaar uitoefenen. Maar je moet wel investeren in die medewerkers en in de functies die ze uitvoeren."

Kijken in de keuken 
Coppes onderstreept het belang van het openstellen van bedrijven. "Een leerling kan het beste binnen een bedrijf kennismaken met het vak. Daarom is loopbaanbegeleiding ook zo belangrijk, zodat leerlingen tijdens hun schoolloopbaan kunnen onderzoeken wat ze willen. We moeten zorgen dat ze terechtkomen op de plek die aansluit bij hun wens en behoefte. Voor sommige bedrijven is het lastig om hun deuren te openen bijvoorbeeld vanwege veiligheidseisen. Maar een leerling moet echt het gevoel krijgen dat hij op de werkvloer kan en mag rondlopen, een kijkje in de keuken krijgt."

2020.09.04_03 - "Gooi de deur van je bedrijf open en laat je medewerkers hun enthousiasme delen"

Foto: © Nick Luypen

Gastlessen 
Een aanvullende vorm om leerlingen kennis te laten maken met techniek zijn natuurlijk gastlessen. Coppes: "In onze regio maken we gebruik van Gastlessen, zo geregeld. Die site verbindt scholen aan bedrijven. Recent zijn filters met selectiecriteria toegevoegd die het makkelijker maken om vraag en aanbod te matchen. Scholen maken een keuze uit onderbouw of bovenbouw en kiezen het soort bedrijf. Stel scholen willen een les van een persoon van een metaalbedrijf die geschikt is voor de onderbouw van het vo. Dan vinden ze via die site iemand die aansluit bij de belevingswereld van hun leerlingen."

Corona 
We kunnen er niet omheen, midden in de Coronacrisis spreken we over een regio die zwaar getroffen is door het virus. "Het is voor onze regio met veel mkb een spannende tijd", vertelt Coppes. "Corona werpt iedereen terug op zijn eigen benen en dwingt iedereen terug naar de kerntaak." Van Wijnen relativeert. "Eigenlijk wordt er helemaal niet zo veel van ons gevraagd. Mensen zijn inderdaad bezig met hun primaire proces. Maar ik vind dat je ook nu oog moet houden voor de buitenwereld. Het gaat om de continuïteit van je bedrijf. Mensen staan niet meer massaal bij jou op de stoep op zoek naar werk. Veel ondernemers lijken dat nog steeds te denken. Maar dat is niet zo. Je moet investeren in mensen en de aantrekkingskracht van je bedrijf."

Bart Coppes geeft tips

  • Maak gebruik van wat er al is. "Wij hadden het plan om een ervaringscarrousel op te zetten. Maar toen ontdekten we Gastlessen, zo geregeld. Dat doet hetzelfde en is duurzaam omdat het ook op lange termijn overeind staat."

  • Benadruk het gezamenlijke belang. "Het gaat om een gedeeld belang: een nieuwe generatie technici opleiden. Dat doel bereik je alleen door de maatschappelijke opdracht centraal te stellen en boven het belang van je eigen school of bedrijf te kijken; door samen te werken en geen concurrenten van elkaar zijn."

  • Praat niet over elkaar, maar met elkaar. "Dat is een open deur, maar wel ongelooflijk belangrijk."