Sessie Jaarconferentie - Elke Regio Telt!

Technische beroepen zijn niet beperkt tot één sector, maar verdelen zich over meerdere sectoren. Denk aan zorg en onderwijs. Dat pleit voor een integrale gebiedsaanpak, zei Arjen Edzes lector en professor aan de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen tijdens zijn presentatie Elke Regio Telt, op het jaarcongres in Assen. Eemsdelta en haar Campus XL is een uitgelezen voorbeeld van zo’n benadering.

'Wie van jullie woont nog in de regio waar hij is geboren en opgegroeid?' Vragend kijkt Arjen Edzes de ruimte rond. Twintig procent steekt een hand op. 'Dan zijn jullie sticky, jullie zijn plaatsgebonden, blijven zitten waar je zit. CBS-cijfers laten zien dat praktisch opgeleiden er de voorkeur aan geven om in de regio te blijven, waar ze zijn opgegroeid en daar waar hun familie en vrienden wonen. Op Puch-afstand,' grapt hij om serieus te vervolgen dat dat talent in de regio een kans is om te benutten. Hoogopgeleide jongeren trekken sneller weg uit hun geboorteregio. Noord-Nederland telt relatief veel praktisch opgeleiden. De arbeidsmarkt speelt daarop in. De bedrijven waar zij terecht kunnen, zitten in de regio. De sectorsamenstelling is regiospecifiek. Dan is de vraag: Hoe combineer je dat tegen de achtergrond van een innovatie-ambitie, leven lang leren en diversiteit? En hoe zorg je ervoor dat mensen die aan de zijlijn staan ook in kunnen stappen? Die coördinatie moet in de regio plaatsvinden: daar zijn de scholen, de bedrijven en het talent.

'Overtuigend pleidooi voor Gouden Regio'

Contract met de regio
Het Aanvalsplan Techniek kiest voor een Gouden Poort naar de sector. 'Maar waarom?', vraagt Arjen Edzes zich. 'Terwijl we weten dat sectoren in de regio’s heel verschillend zijn verdeeld en dat technische beroepen in meerdere sectoren nodig zijn. Terwijl we mensen aan de regio willen binden of ze nu in de techniek of de zorg nodig zijn. Terwijl de vraagstukken regiospecifiek zijn. Hier hebben we de vergrijzing. Hier moeten we ervoor zorgen dat we de mensen binden aan de regio, los van de sectoren waar het om gaat.' Arjen Edzes heeft een Gouden Regio voor ogen, een centrale toegangspoort voor starters, zij-instromers, nieuwkomers en ervaren vakmensen. Met een 10-jarige werk- en ontwikkelgarantie, net als in de Gouden Poort. En subregionaal strategisch personeelsmanagement over de bedrijven heen. Loopbaanmogelijkheden over branches en sectoren. Goed werkgeverschap als norm met een kwaliteitsstempel. En dat allemaal in relatie met ruimtelijke ontwikkeling en infrastructuur: huisvesting, vervoer, campussen, leer en ontwikkelingscentra. Een contract met de regio.

Het ecosysteem van het Noorden
'Ik kwam Arjen tegen, omdat ik die regionale ontwikkeling wilde vormgeven in Eemsdelta.' Aan het woord is John Wierenga co-presentator van deze sessie. Sinds 2020 is hij kartrekker van de integrale agenda in de Eemsdelta en ontwikkeling Campus XL, de poort naar Noord. Theorie ontmoette de praktijk. De Eemsdelta kreeg in het Nationaal Programma Groningen een belangrijke rol in de ontwikkeling van brede welvaart. En dat is niet vreemd. De provincie scoort laag op het de ranglijst van brede welvaart. Tegelijkertijd is de Eemsdelta het toneel van transitie op het gebied van energie en groene chemie. 'Wat heeft de regio nodig om dit innovatietraject uit te bouwen? Om te kunnen omschakelen van lineaire naar circulaire economie en nieuwe bedrijfstakken aan zich binden.'

Tegen die achtergrond hebben kennisinstellingen, bedrijfsleven en gemeentes de handen ineen geslagen. Maar inwoners, medewerkers en burgers worden erbij betrokken. 'Ons vertrekpunt is de brede welvaart en vergroening van de economie. We willen de lokale arbeidsmarkt helpen door het talent in de regio aan ons te binden en meer talent aan te trekken. Want we hebben voor onze industrie meer mensen nodig dan we hebben. We willen laten zien dat het juist de regio is waar je naar toe moet, ook als je in de stad hebt gestudeerd. Daar kan de nieuwe campus in Appingendam, gevestigd midden in het aardbevingsgebied, aan bijdragen. Die biedt de thuisbasis aan nu nog 1.700 leerlingen van voortgezet onderwijs tot mbo. Het is het thuis van Het George Martens, het Rudolph Pabus Cleveringa, het Theda Mansholt en het Noorderpoort zijn er gevestigd. De scholen werken met elkaar samen, maar ook met verenigingen en bedrijven uit de buurt. De campus is aardbevingsbestendig en energieleverend. In deze omgeving kunnen leerlingen, studenten, young professionals, werkenden en inwoners kennis maken met de regio. De regio is het klaslokaal.'

Dit is allemaal nog maar het begin. John Wierenga wil ook nog graag de Universiteit van het Noorden naar de regio halen. En kansen benutten om vaart te zetten achter de huisvesting in de regio. Voor nieuwe werknemers en docenten, maar ook voor de huidige inwoners. Te veel aardbevingsslachtoffers wonen nog in verschrikkelijke containerwoningen. 'Lokale bewoners moeten gaan profiteren van de ontwikkelingen. Dan hebben we het over een triple helix op zijn minst, maar beter nog een quatro helix.'