Lachende leerlingen

Sinds 2018/2019 werken alle vmbo-scholen verdeeld in 78 regio’s aan een duurzaam, dekkend en kwalitatief hoogstaand techniekaanbod. Via Sterk Techniekonderwijs (STO) geven scholen samen met allerlei (Techniekpact)partners uitvoering aan regionale plannen. Het doel is jongeren hun talenten laten ontdekken en hen voorbereiden op een vervolgopleiding in de technische sector. Met 7 andere vmbo-scholen vormt Lek en Linge Culemborg de STO-regio Riverland Tech Explorers. Dennis Bosch en Paulien Maij-van der Voort, vertellen hoe zij het technisch vmbo in Culemborg opnieuw op de kaart hebben gezet en op welke manier STO bijdroeg.

‘Drie jaar geleden had het technisch beroepsgerichte vmbo van O.R.S. Lek en Linge locatie Culemborg nog maar 40 à 45 leerlingen. Er moest wat gebeuren.’ Aan het woord is Dennis Bosch al 16 jaar werkzaam bij Lek en Linge. Begonnen als docent wiskunde groeide hij door tot directeur vmbo en verantwoordelijke voor Sterk Techniekonderwijs (STO). ‘We zijn aan de slag gegaan met Techniekevents voor basisschoolleerlingen in groep 7 en 8 en hebben een modern technieklokaal ingericht (NXT), dat is uitgegroeid tot een regionale techniekhotspot. Daarnaast hebben we geïnvesteerd in doorlopende leerlijnen tussen onderbouw en bovenbouw. En, zeker niet in de laatste plaats: we hebben docenten gevraagd om hun ideeën te delen en hen de ruimte gegeven die uit te voeren.’ Sinds 1 april van dit jaar is Bosch directeur van de Lingeborgh − behorend tot dezelfde scholengemeenschap − in het naburige Geldermalsen. Paulien Maij is zijn opvolger, als directeur vmbo en STO-regisseur. ‘Dennis en het team hebben de afgelopen drie jaar veel tijd en energie gestoken in het techniekonderwijs. Ik pluk daar nu de vruchten van.’

Succesfactoren
De aanpak heeft overduidelijk succes. Inmiddels is het aantal leerlingen meer dan verdubbeld tot zo’n 100 à 110. De spectaculaire stijging is misschien wel het beste voorbeeld dat de school iets goeds heeft gedaan. Wat zien Bosch en Maij als de grootste succesfactoren? Bosch: ‘Het is niet één ding, het is een mindset. In het begin was niet iedereen enthousiast. We hebben veel gesprekken gevoerd en draagvlak georganiseerd door te blijven voorspiegelen wat verandering kan opleveren. Maar je moet ook ambitieus zijn, duidelijke ambities formuleren, deadlines stellen en niet vergeten om successen te vieren. STO heeft veel extra mogelijkheden gegeven. Intern en extern. Intern door investeringen mogelijk te maken die als vliegwiel dienden. Extern doordat STO zorgde voor een netwerk.’ ‘Via dat netwerk heeft STO ook op “niet-materieel” gebied positieve effecten gehad’, zegt Maij. ‘De regionale samenwerking is veel hechter geworden. Informeel en formeel hebben we meer contact. Wij krijgen bijvoorbeeld veel (open) sollicitaties van docenten. Zoveel dat we ze niet allemaal kunnen plaatsen. Als we iemand kunnen doorverwijzen naar een andere school in de regio, dan doen we dat. We vinden elkaar regionaal veel makkelijker.’

'We hebben een brede techniekuitstraling en een breed aanbod, daar kiezen leerlingen heel bewust voor.'

Ecosysteem
Inmiddels is er rondom Lek en Linge Culemborg en Riverland Tech Explorers een heel “tech-ecosysteem” ontstaan. Basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8 komen graag naar Lek en Linge om hun technische talenten te ontdekken. Zij doen mee met een Tech Event, werken in het technieklokaal NXT of gaan aan het werk bij Tech Talent. Er zijn drie technische beroepsrichtingen op vmbo-basis/kader-niveau. In ontwikkeling is Xplore een “techniek-ontdek-en-ervaringsvak” voor leerlingen met vmbo-advies. Dennis Bosch: ‘We hebben een brede techniekuitstraling en een breed aanbod, daar kiezen leerlingen heel bewust voor. Die brede uitstraling zorgt dat we ook “vwo-kinderen” aantrekken. Naast onze “reguliere” docenten hebben we drie techniekcollega’s en zij-instromers uit het bedrijfsleven. Waar behoefte is aan bijscholing bieden we die, ook binnen de STO-regio en ook voor docenten die geen techniek geven.’ Maij concludeert: ‘Enthousiaste leerlingen, enthousiaste docenten en goede techinfrastructuur versterken elkaar. Opgeteld zorgen ze voor een levendige dynamiek en veel energie. We willen nu vervolgstappen zetten in de periode 2025-2029, zoveel mogelijk in regionaal verband. We werken aan een regiovisie vo-mbo met ROC Rivor en opleidingsbedrijven hier in de regio. Samen willen we bijvoorbeeld ook keuzevakken ontwikkelen. Binnen de school zelf investeren we tijd en energie in borging van het techonderwijs, zodat we dat kunnen voortzetten mocht STO onverhoopt stoppen.’

'Enthousiaste leerlingen, enthousiaste docenten en goede techinfrastructuur zorgen gezamenlijk voor levendige dynamiek en veel energie.'

Trots
Lek en Linge is nog lang niet klaar, toch zijn Bosch en Maij nu al trots. Bosch: ‘Als ik door de gangen loop zie ik lachende kinderen die op hun plek zitten. Het mooiste compliment vind ik dat basisschoolkinderen bij ons op open dagen komen en er, uren later, nog steeds niet weg willen. Soms tot frustratie van ouders die nog andere zaken voor hun zaterdag hebben gepland. Dan ben ik blij. Ik had een plan en dat hebben we met zijn allen gerealiseerd: dat maakt me ontzettend trots.’ Maij vult aan: ‘Ook ik ben enorm trots op wat we doen en wat dit betekent voor leerlingen. We noemden al de Xplore-pilot die we dit schooljaar zijn gestart. Daarin laten we leerlingen kennismaken met techniek in allerlei facetten. Laatst had ik een leerling bij me die vmbo-basis doet. Die had een lampje ontworpen en zelf gebouwd en liet het glunderend aan me zien. Na een maand al zo’n mooi tastbaar resultaat, daar doen we het voor.’

Denk vooruit

Dennis Bosch is blij met STO. Voor hem is er nog wel het een en ander te verbeteren. ‘Dan heb ik het minder over STO op zich, maar meer over de arbeidsmarkt in brede zin, waarvoor ik toch ook naar overheden kijk. De regio Rivierenland is niet heel aantrekkelijk voor jongeren. Na het vmbo trekken jongeren weg naar Utrecht en Den Bosch. Die steden trekken de jongeren naar de vervolgopleidingen daar. Ze vinden er een stageplek en blijven er “hangen” voor een baan. Terwijl ook in “onze” regio genoeg werk is. Er ligt volgens mij een taak bij overheid en bedrijfsleven om regio’s als de onze aantrekkelijk te maken/houden. Met langetermijninvesteringen zorgen we dat deze generatie kan kiezen voor een toekomst binnen onze regio. Denk niet alleen in het hier en nu, maar denk vooruit, zou ik willen meegeven.’

Over Dennis Bosch

Bosch is al 16 jaar werkzaam bij O.R.S. Lek en Linge. Van 2021 tot en met mei 2024 was hij directeur van de vmbo-locatie in Culemborg. Nu is hij werkzaam als directeur van de Lingeborgh in Geldermalsen, onderdeel van dezelfde scholengemeenschap.

Over Paulien Maij-van der Voort

Maij werkt bijna net zo lang bij Lek en Linge: 15 jaar. Begonnen als docent Biologie heeft zij verschillende functies binnen de scholengemeenschap bekleed. In mei 2024 volgde zij Dennis Bosch op als directeur vmbo en STO-regisseur.