‘Ik denk dat we de wervingsfocus moeten verleggen richting onontdekt talent’

*NLdigital is een collectief van ruim 600 digitale bedrijven in Nederland.

Met de aanstelling van het nieuwe kabinet, is er voor het eerst is er ook een aparte bewindspersoon; Alexandra van Huffelen is als Staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering verantwoordelijk voor het onderwerp. De Bruijn is blij met de aandacht voor digitalisering in het coalitieakkoord dat begin dit jaar werd gepresenteerd. ‘Die eigen paragraaf is mooi’, reageert zij. ‘Daar zijn we heel blij mee. Het akkoord is vooralsnog wel beperkt tot hoofdlijnen. Verdieping en uitwerking zijn nodig, maar ik ben een positief ingesteld mens, het is een goed begin. Het toont dat het onderwerp op de politieke agenda staat.’

Onderwijs

Meer aandacht voor digitalisering is nodig onderstreept De Bruijn. Digitalisering speelt een belangrijke rol in onze samenleving, zowel binnen als buiten de ICT-sector. De grote rol vertaalt zich ook in de vraag naar ICT-professionals. Die groeit zelfs zo sterk dat het aanbod daar bij lange na niet aan kan voldoen. Het aantal openstaande ICT-vacatures was 24.300 in het derde kwartaal van 2021. Zo blijkt uit de Monitor Techniekpact. Ter vergelijking: begin 2016 waren dat er “slechts” 11.000.  Wat te doen om het tij te keren? ‘Het begint bij onderwijs. Nog steeds is er te weinig aandacht voor digitale geletterdheid in het onderwijs. Digitalisering is veel meer dan online onderwijs. Het gaat erom dat we kinderen en jongeren voorbereiden op de digitaliserende maatschappij. Denk aan mediawijsheid, informatiekunde en computational thinking. Zo leren kinderen bijvoorbeeld fake news en deep fakes te herkennen of hoe ze digitale toepassingen als middel kunnen inzetten om hun doel te bereiken. Digitale vaardigheden hoeven niet per se via een apart vak worden bijgebracht, maar ze moeten wel een plek in het onderwijs hebben. In 2023 wordt daarover besloten. Daarna krijgen scholen nog eens vier jaar de tijd voor de implementatie. Dat duurt te lang en is te vrijblijvend. Ondertussen verlaten jaarlijks 180.000 jongeren school zonder voldoende digitale vaardigheden.’

Human capital agenda

De inzet van NLdigital om meer mensen te interesseren voor een ICT-baan zijn ondergebracht in een human capital agenda (van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat) waar De Bruijn ambassadeur van is. ‘Er zijn bijvoorbeeld wel meer dan 80 publiek-private regionale initiatieven van 4000 bedrijven voor de om- en bijscholing van mensen en het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt (red: bekijk hier alle initiatieven op het terrein van digitalisering op de netwerkkaart van Katapult). We hebben als doelstelling om in vier jaar tijd 36.000 mensen extra bij- en om te scholen naar een ICT-profiel, en daar zijn we volop mee bezig. Dat is een substantieel aantal, maar als je weet dat er het afgelopen jaar 80.000 vacatures bijkwamen, moet je concluderen dat het nog lang niet genoeg is. Er zijn veel economische sectoren die met tekorten kampen, 70% van de ICT-vacatures staan open bij andere sectoren dan de ICT-sector. Ik denk dat we daarom onze wervingsfocus moeten verleggen richting onontdekt en divers talent; denk aan vrouwen, mensen met een andere culturele achtergrond en thuiszitters. Tegelijkertijd moet er ook meer gebeuren om de uitstroom terug te dringen.’ 

Onderzoek en tips

Waar de kansen op de arbeidsmarkt precies liggen, en voor wie, dat moet beter onderzocht, geeft De Bruijn aan. ‘We weten dat vrouwen sterk ondervertegenwoordigd zijn, minder dan 20% van de beroepen op de arbeidsmarkt ICT wordt door een vrouw vervuld. Maar het is goed om de cijfers rondom diversiteit en inclusie nog beter in beeld te krijgen voor het opzetten van een benchmarkt; alle cijfers zijn er nog niet. Daarom doen we nu – vanuit onze Taskforce Diversiteit & Inclusie – geanonimiseerd onderzoek naar hoe het gesteld is met zaken als gender, culturele diversiteit en leeftijd binnen de sector. Tegelijkertijd zetten we ook in op het interesseren van nieuwe doelgroepen op de manieren waarvan we weten dat ze werken, we delen tips over recruiting in een krappe arbeidsmarkt of het inzetten van inclusief beeldmateriaal bij de werving van nieuwe doelgroepen. Ik geloof in de kracht van het collectief. Daarom ben ik altijd op zoek naar partijen om krachten te bundelen.’

Toekomstvisie is noodzaak

Aan het eind van het gesprek vindt Lotte de Bruijn dat haar verhaal "wat pessimistisch en kritisch klinkt". Hoe komt dat? ‘Ik denk dat ik urgentie mis. Hoewel er nu dus een paragraaf in het regeerakkoord is en een staatssecretaris staat het onderwerp misschien nog steeds niet hoog genoeg op de agenda. Volgens mij komt dat doordat het een luxeprobleem lijkt. De personeelstekorten en de gebrekkige aandacht voor digitalisering vertalen zich nog niet in dramatische gevolgen voor de economie en de maatschappij. Wat ik vooral mis is toekomstvisie over de maatschappelijke plek van digitalisering. Voor de veiligheid van het land is cyber security essentieel en voor toekomstbestendige zorg en het laten slagen van de klimaattransitie heb je de juiste (technologische) infrastructuur en voldoende vakmensen nodig. Je kunt niet succesvol innoveren als dat soort randvoorwaarden niet op orde zijn.’