Hoe zorgen we dat onze vakmensen van waarde blijven op de arbeidsmarkt?

Column

Toen ik solliciteerde bij Deltion nam ik een video mee van Maurice de Hond die eind 1995 op bezoek was in de talkshow van Sonja Barend. (Ik beveel u van harte aan om deze even op youtube op te zoeken). Het gesprek tussen Maurice en Sonja ging over de opkomst van internet. Toen nog in de kinderschoenen. Maurice probeerde uit te leggen dat we op korte termijn online een ijskast zouden kunnen kopen. Sonja Barend vroeg echt uiterst serieus: ‘en hoe komt deze dan bij je thuis en hoe betaal je hem dan? Stop je dan iets in de computer, een pasje?’ Ze keek erbij alsof het een volstrekt idioot idee was. Nog geen vier jaar later bestelden we massaal bij bol.com en Coolblue. Zo snel kan het gaan.

In 1995 dachten we ook dat een diploma veertig jaar later nog dezelfde waarde zou hebben. Had je geleerd voor autotechnicus of fietsenmaker dan was je dat voor de rest van je leven. Inmiddels verandert de wereld zo snel dat ook wij, het mbo, niet meer in die snelheid kunnen opleiden. Nieuwe beroepen ontstaan waar je bij staat: smart home expert, longevity coach, drone piloot, data verpleegkundige. Beroepen die de meesten van ons echt niet aan hebben zien komen. Ook bestaande beroepen veranderen met ongekende snelheid. Wie tien jaar geleden zijn school met een mooi diploma afrondde komt nu voor tal van uitdagingen te staan die nergens in de opleiding aan bod kwamen. Gewoonweg omdat ze toen nog niet bestonden. Zo moet een fietsspecialist van nu een elektrische fiets en speed pedelec kunnen repareren en moet de automonteur kunnen werken met software van Tesla.

Hoe gaan we er voor zorgen we dat onze vakmensen van waarde blijven op de arbeidsmarkt? Voor grote bedrijven bestaan er vaak eigen bedrijfsscholen die dit oplossen. Maar voor de zzp-er met een eenmanszaak of de kleine mkb-er is dit ingewikkelder. Als onderwijs moeten we daarop inspelen. Geen gediplomeerde zou de deur meer uit moeten gaan zonder terugkeergarantie of een voucher voor bijscholing. Waarom niet elke paar jaar weer even de schoolbanken in? Alleen dan kun je de snelheid van de huidige veranderingen bijhouden. En daarom is het zo mooi dat er door dit kabinet vele budgetten beschikbaar zijn gekomen voor bijscholing. Voor iedereen bereikbaar. Ik hoop dat u uw medewerkers motiveert om die stap te nemen zodat ook hun diploma van waarde blijft!

Thea Koster, voorzitter van het Techniekpact

Deze column is in oktober 2022 gepubliceerd in Metaal+Techniek, het magazine van de Koninklijke Metaal Unie.