Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
De komende jaren moeten tienduizenden vakmensen onze woningen verduurzamen, zodat we CO2 kunnen verminderen en op fossiele brandstoffen kunnen besparen. Met de huidige structurele arbeidsmarktkrapte en de krimpende beroepsbevolking gaat dat niet vanzelf. Het vraagt onder andere om efficiëntere samenwerking, gestroomlijnde werkprocessen, beter toepasbare wetgeving, en digitalisering. Maar ook heel veel innovaties en vakmensen die opgeleid zijn om deze nieuwe werkmethoden toe te passen.
Mensen Maken de Transitie (MMT) is een samenwerkingsverband van acht landelijke partners die de energietransitie uitvoeren. Samen met uitvoerende partijen kijkt MMT hoe ze deze uitvoering kunnen versnellen. Zo formeren ze coalities om aan oplossingen te werken. Vervolgens zorgt MMT ervoor dat deze oplossingen (via de branches en het onderwijs) bij de overige bedrijven terecht komen. De samenstelling van MMT is uniek, omdat ze met partijen aan tafel zitten die je niet vaak samen ziet: zowel de onderwijs- en onderzoeksinstellingen als een aantal belangrijke branches waarvan de leden een belangrijke rol spelen bij de uitvoering van de energietransitie. Ook FNV en het ministerie van BZK doen mee. Stap voor stap werken ze vanuit de opgave aan oplossingen die tot versnelling leiden.
Energietransitie in de gebouwde omgeving versnellen
MMT werkt met themahouders. Je zou ze ook transitiemakers kunnen noemen. Maar het komt erop neer dat ze met uitvoerende partijen en onderwijs het gesprek aangaan en oplossingen uitwerken om de energietransitie in de gebouwde omgeving te versnellen. Dit kan in het proces, de digitale systemen, beleid of wetgeving zijn.
Leerwerktrajecten voor zij-instromers
Zeb Bergsma is themahouder "Meer Technici" bij MMT. In zijn werk zet hij onder andere in op het toegankelijker maken van het werken aan de energietransitie voor zij-instromers. Bergsma: Vaak zijn de eisen om in de sector te stappen hoog. Denk aan een afgerond mbo-diploma in een specifieke richting, het hebben van een rijbewijs, een bepaald niveau van taalbeheersing en/of alleen voltijd kunnen werken. Daardoor kunnen er maar een beperkt aantal zij-instromers aan de slag in energietransitie.' In de afgelopen maanden werkte Bergsma samen met sectoren en onderwijs- instellingen aan het inrichten van instapbanen, loopbaanpaden, modulaire opleidingen en leerwerktrajecten voor zij-instromers: 'Zo kunnen ze in korte tijd worden opgeleid voor een eerste baan in de energietransitie en daarna doorgroeien binnen een functie of sector.'
Dubbele werkzaamheden voorkomen
Serena Scholte is themahouder Ketensamenwerking. Scholte: 'We kunnen de grootste versnelling in de energietransitie maken aan de organisatorische kant. Door het uitvoerende werk samen slimmer te plannen, maar ook door te pionieren met meer uniforme werkwijzen of innovaties. Bij MMT noemen we dit "ketensamenwerking".' Scholte werkt nu onder andere aan het oplossen van de problematiek rondom meervoudig schouwen. 'Zowel in de voorbereiding als in de uitvoering brengen partijen zoals de infrabouwer, installateur en netbeheerder de staat van een woning in kaart. Dit heet schouwen. De data die partijen verzamelen worden onderling nauwelijks uitgewisseld. Gevolg is dubbele werkzaamheden.' In de afgelopen maanden heeft Scholte in kaart gebracht welke oplossingsrichtingen er zijn om het proces van schouwen efficiënter in te richten. Voorbeelden zijn digitaal schouwen en verkennen in hoeverre uitvoerende partijen business kunnen ontwikkelen met behulp van digitale modellen: 'De ideaalsituatie is dat er geen dubbele werkzaamheden zitten in de uitvoerende keten, zodat er meer capaciteit vrijkomt om ander werk uit te voeren.'
Installatietijd hybride warmtepomp versnellen
Henry Kasper is themahouder Technologische Innovatie. Kasper: 'Samenwerken met de bedrijven die de energietransitie uitvoeren is cruciaal. Want alleen op die manier kun je oplossingen ontwikkelen die arbeidsproductiviteitsgroei stimuleren.' Daarom werkt Kasper onder andere intensief samen met Team Duurzaam Installeren (TDI), een coalitie van toonaangevende installatiepartijen, die de handen ineenslaan om het installeren van de hybride warmtepomp te versnellen. 'We hebben de grootste tijdvreters bij het installeren van de hybride warmtepomp inmiddels in kaart gebracht en aan oplossingen gewerkt. In een volgende stap betrekken we ook de maakindustrie,' aldus Kasper. 'Zo wordt er toegewerkt naar een minder arbeidsintensief proces.'
Meer mensen kiezen technisch beroep
Op de vraag hoe directeur Martha van den Hengel de arbeidsmarkt over vier jaar ziet, zegt ze enthousiast: 'Stel je voor dat alle isolatiepartijen dan met robots werken, installateurs meerdere hybride warmtepompen per dag ophangen, en netbeheerders en haar aannemers drie keer zoveel elektra aansluitingen per dag maken. Door de innovaties is het werk voor technici makkelijker uitvoerbaar, leuker en minder fysiek belastend. Meer mensen kiezen daarom een technisch beroep en als gevolg verduurzamen we maand op maand meer huizen. Daaraan bijdragen met MMT alle partijen vind ik super!'
Kijk voor meer informatie op de website van Mensen Maken de Transitie.
Mensen Maken de Transitie is een samenwerkingsverband van acht landelijke partners die de bouwbedrijven, installateurs, netbeheerders, en onderwijs- en onderzoeksinstellingen vertegenwoordigen. Samen werken we aan het versnellen van de uitvoering van de energietransitie.
De partners zijn: