Linda van den Belt, projectleider Overijssels Vakmanschap - © TP

20 december 2022

Het kost wat moeite, maar het levert wel wat op!

Linda van den Belt van het Overijssels Vakmanschap brengt structuur aan in het woud van voorzieningen en regelingen voor werkgevers en (zij-)instromers. Door alle partijen te verbinden weten ze met out-of-the-box denken en maatwerk meer mensen voor de techniek te winnen.

Het Overijssels Vakmanschap is een publiek-private samenwerking tussen de provincie Overijssel en de technische branches. Het begon in 2019 met de uitgifte van scholingsvouchers voor het opleiden en ontwikkelen van technische mensen. Provincie Overijssel financierde de vouchers, waarvan 900 aanvragen zijn verwerkt. Ook 90 zij-instromers maakten hier gebruik van. Tot zover niet uniek. Toen de vouchers op waren wilden de partners graag door. Maar nieuwe vouchers kwamen er niet.  

Linda vertelt: 'Het Overijssels Vakmanschap had goede resultaten behaald, maar inmiddels waren er Regionale Scholingsfondsen opgericht. Ook kwam er corona-crisisgeld beschikbaar. Daarom spoorde de provincie ons aan om ook eens te kijken naar de regelingen en middelen die er al zijn, naast de technische O&O Fondsen die we al inzetten. De provincie zag de meerwaarde van deze unieke samenwerking en wilde wél blijven investeren in het organiserend vermogen. De Provincie Overijssel heeft behoefte aan voldoende beschikbare vakmensen voor de provinciale opgaven. En doordat we alles bij elkaar brengen en verbinden krijgen we veel meer voor elkaar.'

Het Overijssels Vakmanschap bestaat uit de technische O&O Fondsen, maar ook de werkgeversorganisaties: Koninklijke Metaal Unie, Techniek Nederland, Bouwend Nederland. Daarnaast participeren ook de werknemersorganisaties, zoals de sociale partners, de vakbonden en ook opleiders zijn aangesloten. Hierdoor wordt binnen de samenwerking vanuit elk perspectief meegedacht. Bovendien is er overzicht over alle gelden, subsidies, regelingen, die ingezet kunnen worden voor de opleiding en ontwikkeling van een kandidaat.

Onafhankelijk
'Wij hebben ons model gebaseerd op dat van het Gelders Vakmanschap, waar we ook veel mee samenwerken. Onze kracht is dat we onafhankelijk zijn. Het maakt ons niet uit waar iemand die opleiding gaat doen, wie dat betaalt, of in welke branche iemand terecht komt. Wij kijken naar de brede techniek, we zetten de kandidaat centraal. Vandaaruit gaan we kijken waar hij of zij het beste past. De provincie betaalt de projectleider en de verbindingscoaches. De technische branches hebben daar in de co-financiering arbeidsmarktcoaches tegenover gezet. Daardoor hebben we ook het loopvermogen om dingen te realiseren.'

Zij-instromers
Behalve met het adviseren van werkgevers, werkenden in de techniek en werkzoekenden, gaat het Overijssels Vakmanschap ook aan de slag met zij-instromers. ‘Er zijn allerlei regelingen en initiatieven, ook voor deze doelgroep. Maar als een werkgever gaat googelen dan haakt hij al snel af. Je ziet door de bomen het bos niet. Bovendien zijn het vaak kant-en-klare projecten. Als je daar dan niet in past, dan wordt het heel lastig. Daarom kijken we mee met zowel de werkgever als de zij-instromer: “Wat wil je? Wat kun je? Wat is realistisch en hoe gaan we dat financieren?” Zo kregen we iemand die heel graag de metaal in wilde. Maar bij de oriëntatie op de werkvloer bleek dat zijn verwachtingen niet overeen kwamen: hij kon helemaal niet tegen de specifieke geur van metaalbewerking! Dan gaan we verder kijken en nu is hij in de installatietechniek beland en helemaal in zijn nopjes. We checken heel goed aan de voorkant of iemands beeldvorming wel klopt met de realiteit. Dat is ook de reden dat wij trajecten in stukjes opknippen. Als iemand bijvoorbeeld verspaner wil worden, dan laten we zo’n kandidaat eerst maar eens draaien en dan zien hoe dat gaat. Zo kom je langzaam in stapjes richting die allround verspaner, een lang en kostbaar opleidingstraject.’

2022.20.12_003 - Het kost wat moeite, maar het levert wel wat op! - Overijssels Vakmanschap

Arbeidsmarktcoach Martine Siemerink & zij-instromer Norman - © TP

Coaches
Het Overijssels Vakmanschap begeleidt dit jaar al ruim 60 zij-instromers. De verbindingscoach heeft daarin een belangrijke rol. Zij is in contact met bedrijven en organisaties in de regio en kan adviseren over leercultuur en ontwikkeling. Hoe doe je dat nou met een zij-instromer, wat komt erbij kijken? Linda: ‘Dat is natuurlijk heel anders dan wanneer iemand vers van school komt. Daarnaast hebben we de arbeidsmarktcoach als branchespecialist. Die neemt de kandidaat echt aan de hand: "Waar ligt je interesse, welke opleiding heb je daarvoor nodig, wel bedrijf past bij jou?" Dat kan een grote corporate omgeving zijn, maar ook een klein bedrijf waar je meerdere facetten doet. Samen kijken we dan van welke publieke of private subsidies we gebruik kunnen maken om dit traject te bekostigen.’

Stap voor stap
‘We hebben ook statushouders die heel graag de techniek in willen. Taal is dan wel vaak een ding. Je kunt zo iemand wel meteen een traject laten starten, maar liever zorgen we aan de voorkant dat het gaat werken. Deze meneer gaven we de kans om aan zijn Nederlands te werken en we boden hem perspectief als hij kon laten zien dat zijn taalvaardigheid verbeterd was. Dat lukte en dan zie je ook dat iemand echt gemotiveerd is. Vervolgens hebben wij een technische taaltraining voor hem geregeld en nu is hij zover dat hij een mbo-traject instapt. Dus we geven perspectief en handvatten. Stap voor stap.’   

Financiering
Onlangs presenteerde het Overijsels Vakmanschap op de Dag van de Ondernemer een overzicht van de herkomst, inzet en opleidingskosten van tien zij-instromers. [De powerpointpresentatie met dit overzicht is onderaan deze pagina te downloaden]
Een belangrijke conclusie was dat je met zij-instromers gemiddeld al vijfduizend euro kwijt bent in het voortraject. En dan moeten ze soms nog een dure vakopleiding doen. We hebben daarvoor dankbaar gebruik gemaakt van de opleidingsfondsen in de techniek, die ook regelingen hebben voor zij-instromers, het ontschot budget uit de RMT’s - de regionale mobiliteitsteams - en de regionale opleidingsfondsen in Overijssel. Daarnaast maken we onder andere gebruik van de REACT-EU subsidie, voor mensen die extra begeleiding nodig hebben. Maar het is al met al een behoorlijke spaghetti waar je echt de weg in moet weten! Financial Engineering noemen we dat.’

Samenwerken
‘Het is heel jammer dat het allemaal zo heel ingewikkeld is. Dat komt mede doordat verschillende ministeries betrekking hebben op de arbeidsmarkt: Economische- en Sociale Zaken. Elk met eigen gelden en regelingen. Daarnaast een landelijk en regionaal beleid. Dat maakt het er allemaal niet makkelijker op, maar we hebben er wel mee te dealen. En dit is de manier waarop we er toch optimaal gebruik van kunnen maken. Het kost wat moeite, maar het levert ook wat op!’

Van supermarktmedewerker naar verspaner

Martine Siemerink is arbeidsmarktcoach voor het Overijssels Vakmanschap. ‘Toen Norman bij ons binnen kwam, had hij het na dertig jaar wel gezien op de groente- en fruitafdeling van een supermarkt. Hij wilde iets anders, maar wat? Zijn cv gaf geen blijk van een technische interesse. We kwamen te spreken over zijn grote hobby, poolen. Toen bleek dat hij in zijn vrije tijd metalen onderdelen voor keuen repareert, met twee freesbanken op zolder. Zo kwam steeds meer naar voren dat hij wel wat met dat draaien en verspanen wilde doen.’

Norman zit nu in een maatwerk leertraject bij SMEOT, MBO-vakschool voor Metaal, Mechatronica en Elektrotechniek. Tien dagen lang wordt hij aan de hand genomen door docent Eric, om te voldoen aan de instroomvoorwaarden voor "Allround Precisieverspaner", niveau 3. Voor de financiering van het schakeltraject maakte Martine gebruik van het OOM (het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds in de Metaalbewerking).

Martine: ‘In die tijd zoeken we samen met de docent een passend bedrijf. Wat past bij Normans vaardigheden en in welke bedrijfscultuur voelt hij zich thuis? Ik richt me daarbij vooral op de kandidaat en Diana Agterbos van OOM gaat met Norman mee op gesprek bij de bedrijven. Zo is het echt een samenwerking.’

Norman heeft al meerdere aanbiedingen van bedrijven in de metaaltechniek. Via het bedrijf krijgt hij dan de mogelijkheid om een BBL opleiding te volgen tot verspaner. Ook daarna zal hij nog een half jaar gevolgd en begeleid worden door het Overijssels Vakmanschap. Norman is wel happy met zijn nieuwe carrière: ‘Het is nog veel beter dan ik had verwacht’.

2022.20.12_001 - Het kost wat moeite, maar het levert wel wat op! - Overijssels Vakmanschap

Arbeidsmarktcoach Martine Siemerink, zij-instromer Norman & Linda van den Belt, projectleider Overijssels Vakmanschap - © TP

Bijlages en downloads

Presentatie Overijssels Vakmanschap zij-instroom
Download