‘De schildersopleiding was een leerschool voor ons allemaal’

Hoeveel vliegen kun je in één klap slaan? In ieder geval meer dan twee, ondervond de coalitie Wonen, Onderwijs en Werk in Den Haag Zuidwest, bestaande uit ROC Mondriaan, woningbouwverenigingen en de gemeente Den Haag. Hun eerste gezamenlijke initiatief leidde tot een alternatief scholingstraject voor jongeren uit Den Haag Zuidwest, die na een opleiding van zeven weken drie dagen per week als beginnend schilder aan de slag gingen.

Den Haag Zuidwest bestaat uit de wijken Moerwijk, Morgenstond, Bouwlust en Vrederust. Achterstandswijken met veel werkloosheid. Verder staat Den Haag - zoals de rest van Nederland - voor de opgaven van energietransitie, klimaatadaptatie, woningbouw en circulaire economie. En ook hier kampen werkgevers met een personeelstekort. De beschikbare banen sluiten nu niet aan bij de vele werkzoekenden in Zuidwest. Tegen die achtergrond hebben de partners van de coalitie, woningbouwcorporaties Staedion, Hof Wonen en Haag Wonen, het ROC Mondriaan en de gemeente Den Haag, de handen ineengeslagen. Met als doel? 'Investeren in leefbaarheid, duurzaamheid én kansen creëren voor onze inwoners en bedrijven. Toekomstbanen scheppen, opleidingen aanbieden en banen verschaffen aan iedereen in Zuidwest, ongeacht diens achtergrond,' zegt Xandra Driessen, programmamanager ROC Mondriaan, spin in het web van de coalitie. Dat zijn heel wat vliegen in één klap.

Eerste project
Het traject voor schilders was het eerste gezamenlijke project en bestaat uit zeven weken les. Twee dagen "schoolbanken" waar de nieuwe leerlingen les kregen in Nederlands, omgaan met geld, VCA en werknemersvaardigheden; zoals op tijd op je werk komen. Daarnaast een dag praktijkonderwijs in het schilderen. Na een wervingscampagne meldden 69 gegadigden in de leeftijd van 19 tot 46 jaar zich aan voor de Doedag Schilderen. Veel mannen en één vrouw. Acht jongeren konden direct tijdens de Doedag aan een werkgever worden gekoppeld. Achtentwintig kregen een intakegesprek. Tien die (nog) niet geschikt waren voor de opleiding, zijn onder de hoede gekomen van de gemeente en krijgen sociale ondersteuning. De achttien anderen stroomden door naar de opleiding en kregen daarna een contract van een half jaar bij een de detacheerder Meestergilde, die hen onderbracht bij de onderaannemers van de woningbouwcoöperaties. Deze jongeren zijn nu doorgestroomd naar "echte" banen bij verschillende werkgevers. De gemeente blijft nog betrokken. Een werkbegeleider bezoekt ze elke dag. Mocht iemand niet op diens werk verschijnen, dan gaat die daar achteraan. 'Lang niet iedereen heeft die ondersteuning nodig. Sommige jongeren zijn gewoon in een warm bad gekomen bij hun werkgever. Ze zijn omarmd door hun leermeester. En dat gaat helemaal prima. Er doen ook voormalige dakloze jongeren mee. Die hebben meer ondersteuning nodig, vooral als het gaat om hoe je je leven weer op orde krijgt. "Oh ja, de huur moet worden betaald en straks komt de energierekening."'

Wie deed wat?
'We hebben het met z’n allen gedaan. De gemeente zorgde voor de kandidaten, de bedrijven voor leerwerkplaatsen, de woningbouwverenigingen voor woningen waarin gewerkt kon worden en wij, het ROC, voor de opleiding. Onze docenten weten hoe ze met deze jongeren moeten omgaan en wat ze nodig hebben. Ze werken met leerlingen op mbo-niveau 1, dat is het niveau waar we ons met het project op richten. Ik zat als een spin in het web. Ik heb mij bemoeid met de organisatie van de Doedag, deed de intakegesprekken met de jongeren, voerde gesprekken met de gemeente, de bedrijven en de woningbouwverenigingen. We sprongen ook voor elkaar in als het ergens mis dreigde te lopen. Zo merkten we al snel dat lang niet alle "schilders-in-opleiding" Nederlandse les nodig hadden. Samen met de onderaannemers en de woningbouwvereniging hebben we snel een alternatief bedacht. In een voormalige fietsenwinkel die wordt omgebouwd tot buurtcentrum (Block 33), konden ze aan de slag onder leiding van een leermeester van de onderaannemers. De schildersopleiding was een leerschool voor ons allemaal. We deden wat nodig was, ongeacht onze functieomschrijving. Nu weten we beter hoe de hazen lopen. Voor de volgende Doedag, nu voor de bouw en onderhoud, op donderdag 12 oktober, zijn de rollen meer vastgelegd.'

Gewoon doen
Goede intenties blijven vaak hangen in eindeloze besprekingen. 'Ook binnen het onderwijs,' denkt Xandra Driessen. Haar tip? Hou op met al die blauwdrukken en projectplannen. Ga het gewoon doen. 'We hadden geen idee hoeveel geïnteresseerden op de Doedag zouden afkomen. We zeiden: "We gaan gewoon door, ook al melden zich maar vier kandidaten." En dat hebben we gedaan. Natuurlijk kwamen we onderweg onvoorziene dingen tegen, maar die hebben we steeds samen opgelost. De volgende keer ben je daarop voorbereid. Verder moet je goede afspraken maken en snel kunnen schakelen. Wie is verantwoordelijk voor wat? Wie zorgt ervoor dat de jongens komen opdagen? Scholen kunnen nog wel eens huiverig zijn voor flexibel onderwijs. En hoe doen we dat Leven Lang Ontwikkelen? Allemaal ingewikkeld. Maar start gewoon. Een project als het onze biedt kansen. Ook voor bedrijven. Die kunnen direct invloed uitoefenen op wat we de jongeren leren. Dan hoef je niet meer te klagen over de vaardigheden waarmee jonge werknemers nu binnenkomen, je hebt er zelf invloed op. Bedrijven kunnen loyale medewerkers aan zich binden als ze nauw betrokken zijn bij de opleiding. En we knippen niet direct alle lijntjes door na een half jaar. We kunnen blijven ondersteunen.' Ze roept op om meer gebruik te maken van wat er is. 'Bedrijfsscholen schieten als paddenstoelen uit de grond. Waarom? We kunnen het samen doen. Ga daar actief naar op zoek. Techniekpact zou daar goed bij kunnen helpen.'

TIPS

Negeer beren op de weg en ga het gewoon doen
Gebruik wat er is
Werk samen en vul elkaar aan

Xandra Driessen

Get in touch

Regiodeal
Den Haag Zuidwest is één van de regio’s die subsidie ontvangt voor projecten die een impuls geven aan de kwaliteit van leven, wonen en werken. In totaal stelde het kabinet daarvoor 284,2 miljoen beschikbaar. Den Haag kreeg 18 miljoen toebedeeld.