CompetentNL: een gemeenschappelijke skillstaal voor arbeidsmarkt en onderwijs

Waar moet je zoeken als je een medewerker nodig hebt die "duurzaam werkt"? En wat houdt "flexibel" of "goed in organiseren zijn" precies in? Voor een goed functionerende arbeidsmarkt is het essentieel dat werkgevers, werknemers en beroepsonderwijs overeenstemming hebben over de woorden die ze gebruiken om deze "skills" te beschrijven. Een nationale standaard dus, specifiek voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Janneke Voltman is programmamanager Skills/Vaardig met vaardigheden bij Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB): 'CompetentNL is de landelijke gemeenschappelijke skillstaal voor werken en opleiden. Open en toegankelijk voor iedere partij die actief is op de arbeidsmarkt en in het onderwijs.'

Een leven lang ontwikkelen vraagt aandacht voor skills
Er zijn werkgevers die springen om "goeie mensen" en bijna evenveel werkzoekenden. Maar hoe zorg je dat die elkaar, duurzaam, vinden? De arbeidsmarkt van nu vraagt om flexibilisering en maatwerkscholing. De grenzen tussen beroepen vervagen. Ook door technologische ontwikkelingen moet de beroepsbevolking zich voortdurend blijven ontwikkelen en nieuwe dingen leren. Daarbij ligt ook steeds vaker de nadruk op het hebben van de juiste vaardigheden. Meer nog dan het diploma draait het om de juiste "skills voor de job". Maar over de betekenis van die skills bestaat vaak verwarring, waardoor werknemer en werkgever regelmatig van een koude kermis thuiskomen. Omdat men eenvoudigweg elkaars taal niet spreekt. 'Een diploma zegt niet altijd precies wat iemand kent en kan. Dus of iemand geschikt is voor een bepaalde functie, maar ook of een opleiding bij iemand past.' Janneke Voltman denkt dat we meer moeten inzoomen op vaardigheden: 'Door harde en zachte skills duidelijk te beschrijven verwachten wij dat we de aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en het leven lang ontwikkelen beter kunnen organiseren.'

Eerst focus op mbo
In eerste instantie richt CompetentNL (dat in opdracht van de ministeries SZW en OCW wordt ontwikkeld door SBB, TNO, UWV en CBS) zich op het mbo. Met reden: De relatie tussen beroepen en beroepsopleidingen is het meest direct in het mbo en veertig procent van de beroepsbevolking is mbo-opgeleid, dus veel bijscholing is op mbo-niveau. Maar ook is het de enige opleidingssector waarbij voor alle formele opleidingen de diploma-eisen op dezelfde manier beschreven zijn. Dus op het moment dat je skills wil identificeren, kan dat in één klap voor alle mbo-beroepsopleidingen. Toch wordt dit jaar ook al gekeken op welke manier het hbo en het non-formele onderwijs kan aansluiten op CompetentNL; de cursusmarkt, maar ook branche-opleidingen.

De pilots
Dit jaar wordt de skillstaal CompetentNL getest en verder ontwikkeld samen met een aantal pilotpartijen uit het onderwijs, in het bedrijfsleven, bij de overheid, en bij ontwikkelaars en aanbieders. 'De animo was groot, meer dan veertig partijen meldden zich aan', zegt Voltman. 'Daar zitten ook partijen bij die zich richten op andere beroepsniveaus. Zij kijken of de skills van CompetentNL van meerwaarde zijn voor hun werk, bijvoorbeeld voor het matchen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Een goed voorbeeld is Passport for Work, een initiatief in de regio Eindhoven. Dat is een platform om mensen met enige afstand tot de arbeidsmarkt, skillsgericht te matchen aan passende beroepen. Zij kijken nu of zij mensen met behulp van de skillstaal CompetentNL beter of sneller naar een duurzame plek op de arbeidsmarkt kunnen helpen. De pilots die nu lopen moeten waardevolle inzichten opleveren: Gaat CompetentNL deze partijen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs verder en sneller helpen?

Technieksector is koploper
De sector techniek is voorloper in de ontwikkeling naar een skillsgerichte arbeidsmarkt, aldus Voltman: 'Daar is ook al een sterke leercultuur. Een aantal van onze pilotpartijen richt zich ook op techniek en bouw & infra. Neem Volandis, het opleidings- en kenniscentrum in de bouw & infra. Zij gebruiken de nieuwe skillstaal van CompetentNL voor het doorontwikkelen van hun digitale skillspaspoort dat in de techniek ook wordt gebruikt. Een mooi voorbeeld van een afnemer met een toepassing gericht op eindgebruikers. En daarmee nemen ze ook de sector techniek mee in de samenwerking gericht op werkenden, werkgevers en werkzoekenden.'

Afnemers en eindgebruikers
CompetentNL is bedoeld voor professionele afnemers: skillsinitiatieven en -toepassingen die met behulp van de nieuwe skillstaal hun toepassing kunnen verbeteren. 'De eerste versie gaat in 2025 live en komt vrij beschikbaar via een webportaal. Softwareapplicaties kunnen via een API rechtstreeks toegang krijgen tot de CompetentNL-data', licht Voltman toe, 'Vergelijk het een beetje met de kwalificatiestructuur, op basis waarvan een school opleidingen ontwikkelt. Alle partijen kunnen CompetentNL gebruiken in hun eigen systeem.'

Leeroverzicht
Eén systeem dat zeker gebruik zal maken van CompetentNL, is het Leeroverzicht. Zij kijken nu of zij in samenwerking met de opleiders een systeem kunnen bouwen waar je opleidingen en cursussen kunt vinden passend bij bepaalde skills. De eindgebruikers van Leeroverzicht.nl zijn dus mensen als jij en ik. Als werkgever: 'hoe vind ik iemand met deze en deze skills?', of als werkzoekende bijvoorbeeld: 'waar vind ik een opleiding of cursus die bij mijn skills past?'

Een andere manier van denken
'De ontwikkeling naar een skillsgerichte arbeidsmarkt is kansrijk en essentieel in deze tijd; daar ben ik van overtuigd. Het past ook binnen een leven lang ontwikkelen. Maar het is een andere manier van denken, veel meer aansluitend op wat iemand persoonlijk in zijn mars heeft of aan ervaring heeft opgedaan. Dat is ook nodig. De grenzen tussen beroepen en functies worden steeds vager, steeds minder scherp gedefinieerd. Dan moet je op een andere manier kijken om mensen op de juiste plek te krijgen. Hoe stimulerend werkt het voor mensen als ze beloond worden voor wat ze wél kunnen! Een certificaat halen, of echt passend werk vinden. Dat geeft enorm veel zelfvertrouwen, waardoor mensen ook weer verder durven te leren.'

De pilotpartners

Jobdigger is een databedrijf dat openbare vacatureteksten op het internet verzamelt en verwerkt tot bruikbare datapunten en inzichten in de arbeidsmarkt. Zij gaan onderzoeken welke data uit CompetentNL nodig zijn om nuttige insights voor gebruikers te visualiseren en hoe data uit CompetentNL gebruikt kunnen worden als zoekcriteria.

Voor het Digitaal Skills Paspoort heeft Volandis de benodigde skills in kaart gebracht door een combinatie van data uit vacatures, functiebeschrijvingen en kwalificaties uit de bouw en infra. Deze skills worden gebruikt om functiebeschrijvingen op te stellen.

Skilllab ontwikkelt (mobiele) applicaties voor arbeidsmarktintermediairs (gemeenten, arbeidsdiensten, loopbaanadviseurs) op basis van skillstaxonomie. Zij bekijken of gebruikers met behulp van CompetentNL een scherper skillsprofiel kunnen maken.

ROC Nijmegen gaat o.a. feedback verzamelen over de inhoud (data) en het model (structuur) van CompetentNL, waarmee de bruikbaarheid van CompetentNL verbeterd kan worden.

Passport for Work (Eindhoven) gaat o.a. in een eigen testomgeving data van CompetentNL integreren met de data die zij nu voor hun platform hanteren en in een testomgeving werkzoekenden koppelen aan beroepen uit de techniek, zorg en bouw.

“Technieksector is koploper in de ontwikkeling naar een skillsgerichte arbeidsmarkt. Daar is ook al een sterke leercultuur.“

Janneke Voltman

Get in touch

Tip aan Techniekpactpartners
'Dit drijft mij persoonlijk: Als we meer kijken naar wat mensen kunnen, dan maken we onze samenleving en onze arbeidsmarkt echt een stukje beter. Eigenlijk verlaag je de drempel zonder aan kwaliteit in te boeten. Dat is de beste manier om het te doen. Het een gaat niet ten koste van het ander. En daar profiteert zowel de werknemer als de werkgever van.'