Cobots voor inclusie

De cobots bestonden uit een rail, robotarm en software. De gekozen cobots waren flexibel en konden voor werkzaamheden voor verschillende klanten worden gebruikt en door de medewerkers zelf worden aangepast. Zij konden uitproberen of ze interesse in en talent hebben voor bepaalde aspecten van deze nieuwe techniek, zich daarin ontwikkelen en er direct op een praktische manier mee aan de slag gaan. Zij leerden de cobots programmeren en aanpassen aan verschillende werkzaamheden met behulp van een instructiefilmpje. Voor dit project was het essentieel dat er iemand aanwezig was die voldoende weet van de techniek en de medewerkers ondersteunt en enthousiasmeert bij de introductie en vervolgens het project blijft aanjagen. Dat was in dit geval Martien van Rijn, projectleider via Inclutien; een bedrijf dat sociale werkplaatsen helpt bij het werken met techniek.

Trotse deelnemers
De medewerkers uit de doelgroep zijn bij iedere stap betrokken en hun feedback is steeds verwerkt. Ze kunnen vaak sommige dingen niet, maar ook vaak wel iets heel goed. Op dat laatste is ingezet en ze hebben ieder op hun eigen manier meegeholpen om de cobots te implementeren. Het bleek dat de deelnemers boven verwachting presteerden: zowel zijzelf als hun leidinggevenden hadden vaak in eerste instantie niet verwacht dat ze het konden. 'De trots en de glimlach op hun gezicht als ze  bijvoorbeeld een cobot hebben geprogrammeerd was onbetaalbaar', aldus Martien van Rijn.

Positieve resultaten
Het project was heel succesvol en had positieve effecten op veel verschillende gebieden. Cobots ondersteunden de medewerker door fysiek belastende taken of taken die heel veel precisie vereisen over te nemen, waardoor het welzijn en de productiviteit op de werkvloer aanzienlijk verbeterde. Veel deelnemers aan het project wilden al snel niet meer zonder.

In figuur 1 uit het eindrapport - van onderzoeksinstellingen ZINZIZ en Ecorys - is de verwachte impact van de cobots samengevat aan de hand van (doorwerkings)effecten, baten en indicatoren. Deze variëren van bredere inzetbaarheid, meer trots op het werk en werkplezier, effectiever werken met hogere productiviteit, tot minder langdurige uitval, betere kwaliteit van leven en een hoger functieniveau met meer baanzekerheid.

Cobots zijn de laatste jaren steeds toegankelijker geworden, zowel qua prijs als techniek. Het zijn uitstekende hulpmiddelen die gezondheidsschade bij werknemers door zware of repeterende werkzaamheden kunnen voorkomen. Ze zullen daarom meer en meer worden ingezet. Voor sociale werkplaatsen is het een goed moment om mensen uit de doelgroep met een leerwerktraject op te leiden voor een werkplek in de techniek, bijvoorbeeld met cobots.

Momentum voor meer technologie bij sociale werkplaatsen
De komende jaren zal de focus van sociale werkplaatsen nog meer komen te liggen op arbeidsontwikkeling en gemeenten zijn steeds meer gericht op resultaten op dit gebied. Arbeidsontwikkeling wil zeggen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die wel arbeidsvermogen hebben, worden ondersteund bij het ontwikkelen van hun talenten, vaardigheden en competenties via werken en leren. Het resultaat moet passend, loonvormend en duurzaam werk zijn. Hiervoor liggen veel kansen als er wordt opgeleid voor een baan in de techniek.

Er is op de arbeidsmarkt nu en in de toekomst een grote behoefte aan technisch geschoold personeel, zeker op praktisch gebied. In dit werkveld kunnen mensen snel aan de slag en duurzaam werk vinden en worden ze van kansarm naar kansrijk. Werkgevers zijn vanwege de huidige krapte op de arbeidsmarkt steeds meer bereid om werknemers in dienst te nemen met een korte vakgerichte opleiding. Verder wordt er in de maatschappij steeds meer waarde gehecht aan een inclusieve arbeidsmarkt en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Van Rijn: 'Ik ondersteun sociale werkplaatsen met het werken met deze nieuwe technieken, omdat ze daar zelf nog geen affiniteit mee hebben. Ik haal daar veel voldoening uit, omdat ik daarmee kan bijdragen aan het vinden van interessant werk voor mensen die van tevoren weinig perspectief hadden en daarnaast ook nog met mijn hobby techniek bezig kan zijn.
In techniek gaan ontwikkelingen snel. Als je een tijd niet hebt deelgenomen aan het arbeidsproces, is de kans groot dat je dingen hebt gemist en achterloopt. Hoe mooi is het dan voor je zelfvertrouwen dat je een inhaalslag maakt en juist als een voorloper kunt worden ingezet en daar al werkervaring mee hebt opgedaan in een leerwerktraject.'