Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
Leraren
Voor het bètatechnisch onderwijs is het belangrijk dat scholen over voldoende en kwalitatief goede leraren beschikken. Op deze pagina vind je informatie over onderwijs- en arbeidsmarktontwikkelingen van bètatechnische docenten. Qua onderwijs is te vinden hoeveel studenten instromen en diplomeren in bètatechnische lerarenopleidingen. Diplomeren betekent tevens de uitstroom richting de arbeidsmarkt.
Qua arbeidsmarkt is de omvang van het aantal gegeven bètatechnische lesuren en de ontwikkeling hiervan over de jaren te vinden. Daarnaast is krapte in kaart gebracht, middels een analyse van moeilijk vervulbare docentvacatures.
De onderwijscijfers worden jaarlijks geüpdatet. Het betreft hier een update van 27 juni 2024.
Monitor Techniekpact
Vond je dit een interessante monitor? Deel het!
Instroom bètatechnische lerarenopleidingen
Tweedegraads lerarenopleidingen
Bij tweedegraads exacte hbo-lerarenopleidingen steeg tot 2016/17 het aantal instromende studenten, om vervolgens te dalen. Stroomden er in 2016/17 nog 1.522 studenten in, het afgelopen jaar (2023/24) waren dit er nog 813.
Voor de (technisch) beroepsgerichte lerarenopleidingen geldt dat er tussen 2013/14 en 2017/18 een daling plaatsvond in de instroom, van 208 naar 122 studenten. Daarna steeg het tot 154 (2019/20). Het laatste jaar (2023/24) is de instroom lager dan de jaren ervoor: 121.
Eerstegraads lerarenopleidingen
De instroom bij de exacte universitaire lerarenopleidingen (eerstegraads) is de laatste tien jaar vrij stabiel geweest en bedroeg in 2013/14 245 studenten. De laatste twee jaar is er sprake van een daling. In 2023/24 is de instroom 198 studenten.
Op het hbo is het aantal nieuwe studenten aan de exacte eerstegraads lerarenopleidingen de laatste tien jaar licht gestegen, van 210 in 2013/14 naar 234 in 2022/23. Het laatste jaar is er sprake van een aanzienlijke daling; in 2023/24 stroomden er 182 studenten in.
Instroomverhouding lerarenopleidingen | Als de instroom in bètatechnische lerarenopleidingen wordt vergeleken met de instroom in bètatechnische opleidingen1, is te zien dat de lerarenopleidingen in populariteit zijn teruggelopen de laatste tien jaar. In 2013/14 koos 5,6% voor een bètatechnische tweedegraads lerarenopleiding, in 2023/24 is dit 3,4%. Bij de eerstegraads bètatechnische lerarenopleidingen ging het om 3,9% in 2013/14 en om 2,1% in 2023/24.
Voetnoot 1. Het percentage is berekend door instroom in bètatechnische lerarenopleidingen te delen door de som van instroom in bètatechnische opleidingen en bètatechnische lerarenopleidingen. Er is een uitsplitsing gemaakt naar bachelor (tweedegraads) en master (eerstegraads).
1. Het percentage is berekend door instroom in bètatechnische lerarenopleidingen te delen door de som van instroom in bètatechnische opleidingen en bètatechnische lerarenopleidingen. Er is een uitsplitsing gemaakt naar bachelor (tweedegraads) en master (eerstegraads).
Gediplomeerden bètatechnische lerarenopleidingen
Tweedegraads lerarenopleidingen
Bij tweedegraads exacte hbo-lerarenopleidingen schommelt het aantal gediplomeerden per jaar sterk. In 2022/23 was het aantal gediplomeerden 605; lager dan de jaren ervoor. Dit is wel hoger dan het aantal gediplomeerden in de periode 2012/13 tot en met 2015/16. Toen lag het aantal onder de 600. Het dieptepunt was in 2013/14 met 514 gediplomeerden.
Voor de (technisch) beroepsgerichte lerarenopleidingen geldt dat het aantal gediplomeerden tussen 2012/13 en 2016/17 flink daalde, van 180 naar 89. Daarna stabiliseerde het aantal en waren er 95 gediplomeerden in 2020/21. Na een dip in 2021/22 (70 gediplomeerden) is het aantal gediplomeerden in 2022/23 94.
Eerstegraads lerarenopleidingen
Voor de exacte universitaire lerarenopleidingen (eerstegraads) geldt dat het aantal gediplomeerden per jaar schommelt. De laatste twee jaar is het aantal gediplomeerden dalende. In 2022/23 waren er 193 gediplomeerden.
Het aantal gediplomeerden van de exacte eerstegraads hbo-lerarenopleidingen is in 2022/23 gestegen tot 195. In 2012/13 was dit aantal gediplomeerden 127.
Verhouding gediplomeerden lerarenopleidingen | Bij vergelijking van gediplomeerden in bètatechnische lerarenopleidingen met gediplomeerden in bètatechnische opleidingen1, is te zien dat de populariteit van de lerarenopleidingen de laatste tien jaar aan het dalen is. In 2012/13 diplomeerde nog 6,2% in een bètatechnische tweedegraads lerarenopleiding, het laatste jaar is dat 4,3%. Bij de eerstegraads bètatechnische lerarenopleidingen diplomeerde 4,0% in 2012/13, het afgelopen jaar (2022/23) was dit nog maar 2,3%.
1. Het percentage is berekend door gediplomeerden in bètatechnische lerarenopleidingen te delen door de som van gediplomeerden in bètatechnische opleidingen en bètatechnische lerarenopleidingen. Er is een uitsplitsing gemaakt naar bachelor (tweedegraads) en master (eerstegraads).
Aantal en aandeel lesuren en docenten | In 2022 werden op vmbo, havo en vwo 312.459 bètatechnische lesuren gegeven door 29.923 personen.1 Het aandeel bètatechnische lesuren onder alle gegeven lesuren in het voortgezet onderwijs schommelde in de periode 2007 en 2022 tussen de 28 en 29%.2 In de grafiek is te zien dat hoewel er meer mannen dan vrouwen bètatechnische lessen verzorgden, de afgelopen jaren het aandeel vrouwen flink is toegenomen.3 In 2013 werd 32% van de bètatechnische lesuren door een vrouw gegeven, in 2022 is dat 39%.
1. De meest recente cijfers zijn van peildatum 2022. Bron cijfers: DUO open onderwijsdata. Lesgevend personeel in het vo en Gegeven lesuren in het vo. Docentenaantallen zijn gemeten per vak; wanneer een docent zowel wiskunde als natuurkunde geeft, wordt hij/zij twee keer meegeteld. Dit getal bevat dus dubbeltellingen.
2. Onder niet-bètatechnische lesuren vallen talen, culturen, maatschappij, gamma-vakken, lichamelijke opvoeding. Buiten beschouwing gelaten zijn activiteiten zoals huiswerkuren en loopbaanbegeleiding; omdat niet kan worden vastgesteld in hoeverre bètatechniek daar onderdeel van uitmaakt.
3. Bij DUO zijn geen gegevens bekend van de jaartallen 2010 en 2012. Om die reden zijn deze leeg in de grafiek.
Moeilijk vervulbare vacatures docenten | Bètatechnische leraren worden vaak gevraagd in pedagogische vacatures. Tekorten voor technische en exacte vakken zullen komende jaren verder oplopen.1 De vakken met relatief de grootste lerarentekorten zijn informatica, natuurkunde, scheikunde en wiskunde.
Uit enquêtedata van de Arbeidsmarktbarometer 2020/21 kan worden geschat dat 58% van de docentvacatures in het vo en mbo moeilijk vervulbaar is.2 In de grafiek is te zien dat met name vacatures voor docenten informatica (100%), techniek/(beroepsgerichte) technische vakken3 (77%), natuur-/scheikundige vakken (72%) en wiskunde/rekenen (66%) moeilijk vervulbaar zijn.
1. Bron: UWV Lerarentekorten in het po,vo en mbo, 2023.
2. Bron: ruwe enquêtegegevens via Dialogic (2022), cijfers in de Monitor Techniekpact zijn niet elders gepubliceerd. Er zijn momenteel geen recentere cijfers beschikbaar.
3. Beroepsgerichte technische vakken maken een groot onderdeel uit van de technische vakken in het mbo en vmbo basis, kader en de gemengde leerweg. Leraren voor deze vakken zijn vaak opgeleid via zij-instroom.
Ontwikkeling leraren
Zowel het aantal als het aandeel studenten dat instroomt in bètatechnische lerarenopleidingen daalt, en deze daling heeft zich het laatste jaar doorgezet. In de instroom van bètatechnische lerarenopleidingen zijn mannen licht in de meerderheid, een percentage dat afgelopen jaar iets is gestegen (van 55% naar 57%). Het percentage bètatechnische lesuren verzorgd door vrouwen is de afgelopen vijftien jaar flink toegenomen van (26% naar 39%), maar is het laatste jaar gelijk gebleven op 39%.