Masterplan Techniek Amsterdam: Technologieroute

Leerlingen van de theoretische leerweg van het vmbo (mavo) kunnen zeker enthousiast worden gemaakt voor een vervolgopleiding op niveau 4 van het mbo en vervolgens eventueel hbo. Om dat te bereiken is het in de eerste plaats nodig dat leerlingen en hun ouders kennismaken met de wereld van de technologie. Masterplan Techniek Amsterdam zet met dit doel de Technologieroute in. 

In Masterplan Techniek Amsterdam werken het bedrijfsleven, het voortgezet onderwijs en de overheid in de Amsterdamse regio structureel samen met het doel om de instroom in en gekwalificeerde uitstroom uit de technische opleidingen te verhogen. Masterplan Techniek voert zeven projecten uit.

ORIËNTATIE

Een van die projecten is de Technologieroute. “Elf Amsterdamse mavo-scholen doen mee”, vertelt projectleider Joost van Elten. “In de eerste twee leerjaren gaat het om kennismaking. De leerlingen oriënteren zich op de verschillende sectoren, zoals Techniek, Zorg en Welzijn of Economie. Wij bieden workshops techniek aan, organiseren excursies, gastlessen en bedrijfsbezoeken. Jongeren en hun ouders hebben vaak een eenzijdig beeld van de technische sector. Wij laten ze realistische voorbeelden zien. ” In het derde en vierde leerjaar biedt Masterplan Techniek Amsterdam onderwijsprojecten aan, waarbij bedrijven optreden als opdrachtgever. Deze projecten worden voor een deel uitgevoerd op ROC-instellingen en begeleid door mbo-studenten en –docenten. “We bieden projecten aan in verschillende sectoren, zoals bouwkunde, laboratoriumtechniek en robotica. Doordat ze buiten de school komen, krijgen leerlingen een breder beeld en doen ze een diepere ervaring op dan bij een les uit een boek of op een open dag op het mbo.”

BOUW JE DROOM

Een voorbeeld van een levensechte opdracht is het project ‘Bouw je droom’. Zo heeft woningbouwcorporatie Ymere vmbo-t-leerlingen gevraagd een nieuw ontwerp te maken voor een leeggestripte woning. Mavo-leerlingen moeten in de woning zelf in de weer met infraroodmeters, ze moeten een nieuwe indeling maken en naderhand een tekening afleveren in het programma Sketch Up en een maquette. De tekening en de maquette moeten ze zelf presenteren aan de woningbouwvereniging. Van Elten: “Vmbo-leerlingen worden zelfbewuster van het werken aan projecten. En bij de presentatie hoor je dan: ‘Dit is leuk, hier wil ik in verder.’ En dat is het doel! Zoiets bereik je niet met voorlichting alleen.”

TOETSING

Hoe de school het programma afsluit, verschilt. Sommige scholen laten het werkstuk meetellen als sectorwerkstuk, anderen maken er een zevende vak van, met de presentatie aan ouders als afsluiting. Van Elten pleit ervoor het vak zoveel mogelijk in te bedden in het curriculum en er ook examen in te laten doen. Dan wordt het serieus genomen. De beroeps- en kwaliteitseisen zijn afkomstig van het mbo, aangepast naar het niveau van het vmbo. “Maar het belangrijkste is een goede opdracht, goede begeleiding en de presentatie aan ouders en opdrachtgever. Daar leren ze van.”

INTENSIEVE SAMENWERKING

De bedrijven participeren vanuit welbegrepen eigenbelang - er is een structureel tekort aan goed opgeleide technici – maar ook vanuit betrokkenheid bij de sector als geheel. “Vooral in het middenkader zien we een mismatch tussen aanbod van arbeidskrachten en werkgelegenheid”, zegt Ruud Porck, projectleider PPS Installatie-/elektrotechniek. “Toekomstige specialisten op mbo 4-niveau moet je tijdig enthousiasmeren. Dat begint op de mavo al. We willen leerlingen hebben die vaktrots uitstralen, die techniek snappen, ook als die niet direct zichtbaar is.” De grote slagkracht van het project Technologie is volgens Porck het gevolg van de intensieve samenwerking tussen onderwijs, ondernemers en de overheden. “We willen allemaal dat de jeugd kiest voor een carrière met toekomstperspectief. In dit traject zijn er concrete afspraken gemaakt met de directeuren van bedrijven en scholen en met de gemeente Amsterdam. ”

OPLEIDINGSHUIS

In het Masterplan Techniek Amsterdam zijn per sector onderwijs en opleidingen in een publiek-private samenwerking ingericht. In vier technische sectoren - Mobiliteitstechniek, Installatietechniek/Elektrotechniek, Bouwtechniek en Logistiek - wordt momenteel gebouwd aan samenwerkingsverbanden waarbinnen al het onderwijs voor de desbetreffende sector wordt ondergebracht. In de toekomst zal in een zogenoemd ‘Opleidingshuis’ initieel beroepsonderwijs en om- en bijscholing onder één (virtueel) dak worden aangeboden. De Technologieroute met de onderwijsprojecten voor de theoretische leerweg van het vmbo zal hierin een plaats krijgen. 

TIPS

• Investeer in samen optrekken. Als docenten en opleiders uit de bedrijven vanaf het begin meedenken over de opzet en de projectopdrachten, ontstaat eigenaarschap. Dat is belangrijk.
• Faciliteer de mensen die het moeten doen. Zorg dat docenten tijd en ruimte krijgen voor het ontwikkelen van projectopdrachten en materiaal. Goede projectideeën zijn belangrijk. Maak het levensecht, maak niet te schools en ga naar het bedrijfsleven.

Deze case is een voorbeeld van doel 8 van het Techniekpact: Verduurzamen van publiek-private samenwerkingen in het beroepsonderwijs. 

Dit is één van de praktijkvoorbeelden uit de publicatie Ook Techniekpact – inspiratie uit de regio. 

• Landsdeel: Noordvleugel, Metropoolregio Amsterdam
• Actielijn: Leren in de Techniek
• Projectleider: Joost van Elten
• Doel: Leerlingen van de theoretische leerweg van het vmbo diepgaand laten kennismaken met de wereld van techniek. De opbrengst hiervan is dat leerlingen de keuze voor een loopbaan in de techniek bewuster maken en de instroom in technische opleidingen verhoogt.
• Projectpartners: Elf Amsterdamse vmbo-scholen (mavo), het ROC van Amsterdam, het Hout- en Meubileringscollege, 150 bedrijven uit Amsterdam en de gemeente Amsterdam (afdelingen Onderwijs en Economische Zaken)