Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
Margriet Bouma © TP
Al een aantal jaren werken verschillende partijen in het landsdeel Oost – onder de noemers Overijssels Vakmanschap en Gelders Vakmanschap – samen aan een belangrijk doel: een wendbare en innovatieve technische arbeidsmarkt, ook in de toekomst. En met heel veel succes. Het aantal zij-instromers ging bijvoorbeeld zienderogen omhoog. Robert-Jan de Vries, regiomanager bij Wij Techniek, is vanaf dag één bij deze samenwerking betrokken. Margriet Bouma, regiosecretaris bij Metaalunie, haakte twee jaar geleden aan. Samen vertellen ze bevlogen over de kracht van het regionale netwerk. ‘Eén nationaal scholingsfonds? Dat wordt ‘m niet!’
Overijssels Vakmanschap en Gelders Vakmanschap zijn publiek-private samenwerkingsverbanden van beide provincies, vakbonden, werkgeversorganisaties, O&O-fondsen en onderwijsinstellingen. Ze adviseren werkgevers, werknemers en werkzoekenden in de sectoren bouw/infra, installatie, metaalbewerking en grootmetaal over beschikbare publieke en private middelen. ‘Zie ons als de spin in het web’, zegt Bouma. ‘Wij kijken wat er beschikbaar is aan regelingen en wat waar toegepast kan worden. Er zijn zoveel mogelijkheden, dat het voor werkgevers, werknemers en werkzoekenden soms lastig is om door de bomen het bos te zien. Wij zijn dat netwerk dat het overzicht heeft én houdt.’
Maatschappelijke uitdagingen
De hulp van het netwerk is niet alleen gericht op het terugdringen van het personeelstekort, legt Bouma uit. ‘De techniek heeft natuurlijk keihard mensen nodig om alle opdrachten te kunnen blijven uitvoeren. Maar er liggen ook veel maatschappelijke uitdagingen, zoals de energietransitie, digitalisering en op het gebied van circulaire economie en leven lang ontwikkelen. Veel medewerkers krijgen andere functies, waardoor ze andere vaardigheden moeten beheersen. Dat betekent dat zittende mensen bijgeschoold moeten worden en dat zij-instromers met de juiste competenties binnen moeten komen. Wij zetten ons ook in om bij werkgevers de benodigde leercultuur te bevorderen, om hun bedrijf toekomstbestendig te maken én het aantrekkelijk te maken voor potentiële werknemers. Met name mkb’ers die geen eigen HR-manager hebben, hebben hierbij ondersteuning nodig. Die vinden ze bij ons in de vorm van kennis en kunde, of bij andere bedrijven in het netwerk – want bedrijven vinden het juist goed om van elkaar te leren. Verder kunnen wij ze helpen vanuit de O&O-fondsen. Bijvoorbeeld door middel van employer branding, door HR-kringen op te zetten en door ondernemers te ondersteunen bij strategisch personeelsmanagement. Daarnaast zien we dat de werknemers steeds meer de regie over de eigen loopbaan pakken. Hierbij is ondersteuning van zowel werknemer als werkgever essentieel.’
Robert-Jan de Vries
Zij-instromers
Op dit moment levert met name de zij-instroom de branche nieuwe krachten op, ziet de Vries. Maar de uitdaging om personeel te vinden wordt steeds groter. ‘Vanuit ons netwerk leveren we maatwerk. Stel, iemand wil vanuit de horeca naar de techniek, dan moet er geschoold worden: welke potjes geld zijn er dan beschikbaar, welke regelingen kunnen we inzetten, wat komt er vanuit de landelijke, wat vanuit de regionale en wat vanuit de sectorale pot? En hoe ziet het opleidingsplan eruit? Door deze samenwerkingen hebben we in de afgelopen jaren 3.000 mensen bijgeschoold in en omgeschoold naar de techniek. Andersom helpen wij andere branches ook. Als er iemand is die in de techniek werkt en naar de horeca wil, dan verwijzen we diegene ook door naar de juiste partijen.’
Schouder aan schouder
De samenwerking binnen het netwerk is intensief, merkt Bouma. ‘Iedereen weet: we staan voor een gezamenlijke opgave. We staan zij aan zij en schouder aan schouder om deze opgave te realiseren, zowel de publieke als private partners, samen met de regio’s. Wie dan precies wat financiert, maakt eigenlijk niet uit – als er maar iets gebeurt.’ De Vries vult aan: ‘Hoewel er best weleens worstelingen zijn over cao’s bijvoorbeeld, zien we in de regio een intense samenwerking, met het belang van vakmanschap en goed werkgeverschap voorop. Ik hoop dat het Rijk dat sterke netwerk van publieke en private partijen in de regio ook ontdekt. Politici, zie dat daar kansen liggen! Er hóéft geen landelijk scholingsfonds te komen.’ Bouma: ‘Juist in de regio kun je goed laten zien welke regelingen werken, omdat je er dichter op zit. Wij kunnen aantonen wat goed werkt. Maak daar als Rijk gebruik van. De goede voorbeelden kun je dan weer opschalen. Zo’n voorbeeld bij ons is de inzet van coaches binnen Gelders Vakmanschap. Daar maken we impact mee. Zij leggen de juiste verbindingen met de regio en de instanties die daar actief zijn en leveren zo meerwaarde, doordat ze ook dicht op de vraag van de werkgever en werknemer zitten.’
De kurk waar Nederland op drijft
Techniekpact is volgens Bouma een mooie link met de landelijke politiek. ‘We zijn via Techniekpact altijd heel snel op de hoogte van wat er in Den Haag gebeurt en kunnen dat terugvertalen naar de regio via de regionale Techniekpacten. Ik hoop dus ook zeker dat dat in de nieuwe kabinetsperiode overeind blijft. Het is fijn dat je bij Techniekpact de opgaven en boodschappen die je voor de politiek hebt, neer kunt leggen.’ ‘Een nieuw kabinet kán niet anders dan daarmee doorgaan’, vindt De Vries. ‘Techniek is de kurk waar Nederland op drijft – en kijk eens wat Techniekpact in de afgelopen vijf jaar in samenwerking met alle partners voor successen geboekt heeft.’ En we moeten instroom in onze sector blíjven stimuleren’, benadrukt Bouma. ‘Zoals een van de ondernemers heeft gezegd: laten we voortdurend blijven trommelen met elkaar voor nieuwe instroom, waar ze ook vandaan komen.’
Over Margriet
Margriet Bouma is regiosecretaris voor district Oost bij Metaalunie. In die rol houdt ze zich bezig met belangenbehartiging voor de sector op uiteenlopende gebieden, met onderwijs en arbeidsmarkt als nummer 1-prioriteit, naast digitalisering, circulaire economie en internationalisering. Ze zoekt daarbij continu de samenwerking op tussen publiek en privaat en doet dat samen met diverse partijen, zoals overheden, onderwijsinstellingen, sociale partners (werkgevers- en werknemersorganisaties) en O&O-fondsen.
Over Robert-Jan
Robert-Jan de Vries is regiomanager bij Wij Techniek en is vanaf het allereerste begin betrokken bij de publiek-private samenwerkingen in landsdeel Oost. Hij is er groot voorstander van om private gelden van sociale partners slim te koppelen aan de publieke gelden vanuit Den Haag en de provincie.