Foto: Unsplash

24 april 2021

‘Niet bang zijn voor vieze handen’

Het is een vak dat soms nog door werkzoekenden ten onrechte wordt ondergewaardeerd. Al langere tijd bestaat er een toenemende vraag naar nieuwe servicemonteurs riooltechniek. Dit werkaanbod en de daaraan gekoppelde baankansen zijn sinds de start van de coronacrisis alsmaar verder gestegen. Vandaar dat UWV, opleidingscentrum Torio en het opleidingsfonds Wij Techniek in Zuid-West Nederland de spreekwoordelijke handen ineen hebben geslagen. Sinds maart dit jaar wordt daar via een verkort opleidingstraject een eerste groep van tien mensen klaargestoomd tot basis riool servicemonteur.

"Eigenlijk bestond het idee voor deze speciale opleiding al langer", zo onthult Judith Gijzen, adviseur werkgeversdiensten van UWV Breda. "Twee jaar geleden, nog ver voor de coronacrisis, heeft werkgever Kornee van Terheijden, eigenaar van rioolbedrijf Van Terheijden in het Brabantse Heerle, zijn idee voor een speciale opleiding al eens bij ons als UWV onder de aandacht gebracht. Het werk van servicemonteur riooltechniek biedt voor werkzoekenden tal van mogelijkheden, vaak meer dan dat zij van tevoren denken. Zo bevat die functie veel klantcontact en je bent daarin probleemoplossend bezig. Verder werk je met een hogedrukspuit en moderne cameratechnieken. Een ander voordeel is dat er aan zij-instromers weinig eisen worden gesteld: zij dienen over een rijbewijs te beschikken en niet bang te zijn om vieze handen te krijgen. Al het overige kan een kandidaat worden aangeleerd."

Verre van eentonig
Volgens werkgever Kornee van Terheijden heeft het vak van riool servicemonteur een grotere aantrekkingskracht dan velen misschien denken. "Het mooiste aan dit vak is dat je mensen kunt helpen. Het geeft een voldaan gevoel als je een verstopping voor een ander kan oplossen. En je vervolgens tevreden weg kan gaan, omdat je er toe doet. Daarnaast ga je met een bus op pad en kom je tijdens een werkdag verschillende werksituaties tegen. Het werk is dus verre van eentonig. Zelf zit ik al 25 jaar in het vak. Toch heb ik in de loop der jaren veel mensen zien komen die helaas vroeg of laat zijn afgehaakt. Zonde, want de meesten hadden echt talent. Dat zette me aan het denken: hoe komt dat toch? In dit vak komen vooral mensen terecht die niet of praktisch geschoold zijn of in de samenleving een achterstand hebben opgelopen. Vaak hebben zij ook een laag zelfbeeld, waardoor zij ook sneller in paniek raken bij ad hoc werkzaamheden. Om voor dit vak mensen te behouden, is coaching dus enorm belangrijk."

Opleiding met persoonlijke aandacht
Vanuit dat inzicht heeft Kornee na enkele jaren van voorbereiding uiteindelijk het Technisch Opleidingscentrum Rioleringsbeheer (Torio) opgericht, waarin kandidaten in veertien weken worden klaargestoomd tot basis riool servicemonteur. Dat gebeurt zowel op de opleidingslocatie in Bergen op Zoom als in de praktijk bij rioleringsbedrijven. "Bij dit opleidingsinitiatief zijn meerdere partijen betrokken", zo legt Kornee uit. "Omdat meerdere rioleringsbedrijven een monteurstekort hebben, zijn zij bij ons aangehaakt om kandidaten van de opleiding een stageplaats te bieden. Bovendien hebben we UWV benaderd om ons te helpen met de werving van kandidaten en heeft Wij Techniek, het opleidingsfonds van de technieksector, subsidie voor de opleiding beschikbaar gesteld. Op onze opleidingslocatie hebben we zowel de binnen- als buitenpraktijksituatie nagebootst. Zo kunnen we kandidaten letterlijk laten kennismaken met de problemen en oplossingen waar je als basis riool servicemonteur mee te maken krijgt. Naast het vakinhoudelijke gedeelte geven we aan de kandidaten ook veel persoonlijke aandacht. Speciaal daarvoor hebben we op de opleiding coach Monique Verbiest van I Move Coaching & Advies rondlopen. Zij zorgt er mede voor dat onze kandidaten rustig de tijd krijgen om het vak te leren. Ook onderhoudt zij de korte lijnen tussen de kandidaten, de opleiding en de aangesloten bedrijven."

Judith van UWV vult aan: "Het voordeel is dat het een laagdrempelige opleiding is. Dat maakt dit leertraject ook geschikt voor meerdere uitkeringsgerechtigden van UWV. Toch blijkt het nog een uitdaging om mensen voor de opleiding te werven, want het vak van riool servicemonteur roept niet bij iedereen meteen enthousiaste reacties op. Aan ons om dat imago om te buigen. Tijdens de werving van de kandidaten voor deze eerste opleidingsgroep hebben we corona-proof een voorlichtingsdag op de opleidingslocatie van Torio georganiseerd, waar belangstellenden meer informatie kregen en met coach Monique in gesprek konden. Bij aanhoudende interesse konden ze vervolgens een test maken, om na te gaan of ze in het vak van riool servicemonteur passen. De eerste opleidingsgroep is sinds maart onderweg en we hopen later dit jaar een tweede groep te laten starten. De geheimen van deze samenwerking zijn de korte lijnen en het enthousiasme van Kornee. Bovendien is het een voordeel dat meerdere rioleringsbedrijven bij de opleiding zijn aangesloten, vanuit het gebied tussen Rotterdam, Oost- en West-Brabant. Daardoor beschikken we dus over meerdere mogelijkheden waar kandidaten tijdens een stage praktijkervaring kunnen opdoen."

Plezier en praktijk
Die ervaring en overgedragen kennis leiden uiteindelijk tot een branchecertificaat. Kornee: "Momenteel zijn we nog met Techniek Nederland in gesprek om aan de opleiding een praktijkverklaring Techniek op mbo-niveau 1 te verbinden. Er zit aan dit leertraject geen examen vast. Het draait echt om de praktijk. Een kandidaat die bij ons komt, kan al snel volwaardig bij de aangesloten rioleringsbedrijven aan de slag. En door de coaching van Monique zetten we nu echt in op duurzaamheid. Dat moet ervoor zorgen dat mensen in dit vak het plezier behouden."
Dat laatste is volgens Chilion Leetz (54) zeker het geval. "Ik heb het op de opleiding enorm naar mijn zin", vertelt hij. "Graag wil ik in dit vak mijn pensioen halen. De afgelopen jaren heb ik verschillende technische banen gehad, waaronder het bedraden van besturingskasten van schepen. Elke keer stopte het werk na verloop van tijd en kon ik weer opnieuw op zoek naar een andere baan. Een medewerker van UWV wees mij op deze opleiding. De eerste weken hadden we drie dagen school en twee dagen stage en inmiddels is dat andersom. Het aantrekkelijke aan dit vak is dat je mensen écht kunt helpen. Er is niets mooiers om de dankbaarheid te ervaren als je voor iemand een verstopping in het toilet of wasbak verholpen hebt. Dat geeft een enorm fijn gevoel. Daar doe ik het voor."