'Met kleine stappen maak je al een groot verschil'

Relevant netwerk
Daar komt Katapult om de hoek kijken. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vond in deze organisatie een partner met veel ervaring en een relevant netwerk. Eerst voor de SLIM-subsidieregeling waarvoor het ministerie in 2020 vijftien miljoen beschikbaar stelde om leren op de werkvloer te stimuleren. En nu voor de campagne: Leren op de werkvloer levert aardig wat op.
De campagne richt zich met de slogan Vandaag gedaan, vandaag geleerd op de waardevolle leermomenten in bedrijven die tot nu vaak onopgemerkt plaatsvinden in alledaagse werksituaties. Op mijnleercultuur.nl is informatie en inspiratie te vinden over hoe het leren op de werkvloer een vast onderdeel van de werkdag kan worden. Portretten van bedrijven die hun ervaringen delenen antwoorden op vragen als: Waar begin ik? Wat kan ik doen? En: What's next?
De quickscan maakt het mogelijk om binnen vijf minuten de stand van de leercultuur in de eigen organisatie in kaart te brengen. Vervolgens komt er een lijstje uit met onderwerpen waarmee bedrijven aan de slag kunnen. Ook is er een verwijzing naar O&O-fondsen en naar andere organisaties voor directe ondersteuning. Katapult deelt inzichten en successen uit de samenwerkingen via bijeenkomsten, trainingen, de uitgebreide website en een actieve community. Zo profiteren meer organisaties van best practices.
In het ondersteuningsprogramma van de Leercultuurcampagne zet Katapult zich naast het mkb ook in voor partijen als O&O-fondsen, vakbonden, sectorcollectieven en regionale initiatieven die betrokken zijn bij het stimuleren van leren op de werkvloer bij het mkb. ‘We willen deze partijen helpen om hun achterban beter te bereiken en te ondersteunen,’ legt Bibiche Kansen uit. ‘Het begint met samen kijken naar wat ze al doen en waar nog kansen liggen. We stellen vragen als: Wat heb je al? Wat wil je nog meer doen? Sluit het aan bij je doelgroep?’, vult Leonie Hazelhorst aan. De samenwerking is laagdrempelig en zo ontstaat er echte impact.

"Er gebeurt al veel, maar het kan bewuster en structureler worden ingezet en uitgebouwd."
- Bibiche Kansen

Onbewuste leercultuur benutten
Leonie Hazelhorst komt bij veel bedrijven en bemiddelende partijen over de vloer. Ze heeft goed nieuws. Uit onderzoek van TNO blijkt dat 92 procent van de werkenden leren belangrijk vindt. Tegelijkertijd leert 91 procent van de werkenden tijdens het werk zelf, blijkt uit cijfers van de leercultuurmonitor. Met die onbewuste leercultuur kunnen kleine bedrijven hun voordeel doen. Bibiche Kansen: ‘Je kunt denken aan feedback geven. Meelopen met een collega. Uitleg geven door de meer ervaren medewerker aan de nieuwkomer. Dit gebeurt allemaal al, maar het kan bewuster en structureler worden ingezet en uitgebouwd. Zorg voor een veilige omgeving waarin het vanzelfsprekend is dat je feedback geeft. Bouw momenten in om te reflecteren. Bijvoorbeeld door het organiseren van een eindeweeksborrel met een gratis drankje. Dat je zegt: hé jongens, wat is er goed gegaan deze week wat kunnen we beter doen? Het kan echt in die kleine dingetjes zitten. Dat is een goede basis voor die formele opleidingsprojecten die ook moeten gebeuren.’ Zo ontstaat een leercultuur op maat die het mkb toegang geeft tot de kennis en vaardigheden die nodig zijn om mee te groeien met de markt. En als werknemers eenmaal leren, zijn ze gemotiveerd om daarmee door te gaan, blijkt uit de cijfers van diezelfde leermonitor. 

“We willen laten zien hoe een leercultuur er in de praktijk uitziet. Mkb’ers en partijen uit de regio krijgen letterlijk een kijkje in de keuken.”
- Leonie Hazelhorst

Plannen voor de toekomst
De focus –van de campagne -is begonnen bij de - technische bedrijven in het mkb: installatie, bouwbedrijven en metaalbedrijven. De zogenaamde innovators, die al heel veel ondernemen om de leercultuur te versterken. Nu wordt de blik daarnaast op de schoonmaakbranche gericht. Ook in deze sector is leren en ontwikkelen cruciaal, maar het vraagt om een andere aanpak. Leonie Hazelhorst: ‘Het gaat hier niet alleen om vakvaardigheden, maar ook om de basisvaardigheden zoals taal. Hoe zorg je bijvoorbeeld dat een medewerker die moeite heeft met lezen of de taal niet machtig is, toch kan meedoen aan een feedbacksessie of een training? Daar moet je je leercultuur op aanpassen. Praktische tips, zoals het organiseren van teamtrainingen of het delen van eenvoudige lijsten met leerpunten, zijn niet altijd voldoende. Je moet nadenken over creatieve oplossingen. Denk aan visuele hulpmiddelen of hands-on trainingen waarin medewerkers al doende leren. Het gaat om laagdrempeligheid en toegankelijkheid.’
Leren is geen einddoel op zich maar een continu proces voor een groeiende doelgroep. ‘Niet alleen door mooie resultaten te behalen en te delen, maar ook door praktische tools aan te bieden', benadrukt Bibiche Kansen. In samenwerking met de SER en LLO Katalysator staat voor 2025 een roadshow op de rol. Zes bedrijven kunnen collega-mkb’ers en betrokken partijen laten zien hoe zij de leercultuur hebben aangepakt. Leonie Hazelhorst ‘We willen laten zien hoe een leercultuur er in de praktijk uitziet. Mkb’ers en partijen uit de regio krijgen letterlijk een kijkje in de keuken. Het draait om leren van elkaar: wat werkt, welke uitdagingen zijn er en wat levert het op?’ Het regionale aspect speelt hierbij een grote rol.
Katapult hoopt in het nieuwe jaar ook andere sectoren te betrekken bij dit proces. Elke sector heeft eigen uitdagingen, maar het uitgangspunt blijft hetzelfde: leren moet aansluiten bij de praktijk en iedereen in staat stellen om mee te doen. Achterblijven is geen optie.