Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
Leren doe je niet alleen op school en tijdens je studie, maar overal en altijd, je hele leven lang. Kinderen op de basisschool brengen ongeveer 16 procent van hun wakkere tijd door op school en de rest daarbuiten. En dat is veel tijd waarin ze ook van alles kunnen leren en ontdekken. Leren gebeurt thuis, in het park, op school, op de BSO, in het museum, op clubs en verenigingen, online en bij vrienden en bekenden. In diverse steden in Nederland nemen musea en science centers het voortouw in het versterken van het lokale leerecosysteem, de plek waar binnen en buiten school in samenhang met elkaar verbonden wordt. Samen met het netwerk van lokale partners werken zij aan een infrastructuur waarin bestaand lokaal aanbod en wisselend evenementenaanbod beter worden verbonden. Hierin staat verbinden en verwijzen centraal en worden witte vlekken in het aanbod gezamenlijk met partners uit de wijk/stad opgevuld. Zo kun je in steeds meer steden ook ‘op natuur’ en ‘op techniek’ zitten.
Een leerecosysteem is enerzijds de samenwerking tussen musea en andere organisaties waarbij activiteiten worden verbonden en op elkaar worden afgestemd. Anderzijds is een leerecosysteem ook letterlijk de leef- en leeromgeving waarin het kind zich beweegt; waarin hij/zij kansen om zich heen ziet en zich welkom voelt om op basis van eigen passie en interesse verder te leren.
Binnen een leerecosysteem kunnen kinderen op meerdere plekken in hun eigen wijk/stad leren en ontwikkelen. Het zijn bezigheden waarbij iemand van jongs af aan een leven lang verbonden kan blijven met haar of zijn passie. Als hobby of professioneel. Vaak begonnen in de eigen omgeving, om later deze passie mee te nemen of te volgen naar een andere omgeving. Een jonge voetballer bijvoorbeeld, speelt tijdens de gymles, op het plein, bij de club en wordt misschien wel jeugdtrainer, organiseert tournooitjes in de wijk en gaat misschien wel kijken bij een wedstrijd van zijn/haar favoriete club. Één passie, veel kansen en mogelijkheden. Een leerecosysteem over bijvoorbeeld natuur maakt het voor mensen mogelijk om 'op natuur te zitten', en daar het hele leven met de natuur verbonden te blijven via de club, tellingen, evenementen, uitstapjes, wijkprojecten en meer. Het netwerk van organisaties en mensen biedt iedereen de mogelijkheid om hierin zelf een actieve rol te spelen, wie ze ook zijn en waar ze ook vandaan komen. Lokale wegwijzers verwijzen kinderen en helpen hen steeds een volgende stap te zetten.
In Leiden is de afgelopen 2,5 jaar met succes het leerecosysteem Natuur om de hoek versterkt in een lage sociaal-economische status (lage SES) wijk onder leiding van Naturalis Biodiversity Center in samenwerking met o.a. drie basisscholen. Naast natuuractiviteiten in de klassen, is er voor de enthousiaste leerlingen een gratis natuurclub na schooltijd. In het tweede jaar ging het aantal clubleden van 8 naar 52. Door dit succes start Naturalis dit schooljaar, naast het voortzetten van het project in Leiden, ook met een leerecosysteem Natuur om de hoek in Katwijk met onder andere twee basisscholen in een lage SES-wijk.
Met Natuur om de hoek als concreet leerecosysteem streven we ernaar een landelijk dekkend netwerk op te bouwen, waarbij regio’s kennis en ervaring uitwisselen om zo de kwaliteit voortdurend hoog te houden. Het leerecosysteem Natuur om de hoek wordt zodanig vormgegeven dat het een zichzelf vermenigvuldigend karakter heeft. Wanneer het is aangepast aan de wensen in de ene wijk, kan het zich net zo makkelijk verspreiden en aanpassen aan de eisen van de andere wijk. Zo kan deze opzet ook aangepast worden naar technologie en wetenschap.
Daarnaast werkt Naturalis samen met Cultuureducatiegroep en BplusC aan het project Verwonder om de hoek, waar kinderen uit de regio Holland Rijnland hun passie voor cultuur, natuur, wetenschap, technologie en duurzaamheid ontdekken, ongeacht hun achtergrond. Met behulp van scholen, musea en educatieve aanbieders worden leerecosystemen gecreëerd op meerdere plekken in de regio. Vanuit de pilot heeft dit al geresulteerd in een wetenschapsclub waarbij vijf educatieve aanbieders samenwerken.
De VSC (Vereniging van wetenschapsmusea en science centers) zet zich samen met Science LinX (Groningen), Stadkamer (Zwolle), Natuurmuseum Brabant (Tilburg) en de Ontdekfabriek (Eindhoven) in voor het versterken van lokale leerecosystemen. Op 2 september werd op feestelijke wijze ‘Buitengeluk’ geopend in Zwolle. Hierbij werken buitenschoolse opvang, scholen en buitenschoolse organisaties, zoals welzijnsorganisaties en kunst- en cultuuraanbieders, samen en worden bestaande leermogelijkheden met elkaar verbonden. Kinderen worden hierdoor zowel binnen als buiten school geprikkeld en gestimuleerd om nieuwe dingen te ontdekken en te leren over wetenschap, natuur en technologie. In Tilburg zijn de eerste clubleden wekelijks actief binnen de nieuwe natuurclubs. Ook in Eindhoven en Groningen zijn er activiteiten om het lokale leerecosysteem te versterken. Parallel aan de activiteiten op lokaal niveau worden overkoepelend activiteiten georganiseerd die bijdragen aan draagvlak en beleidsvorming ter bevordering van toekomstige duurzame inbedding van leerecosystemen in verschillende regio’s. De Universiteit Leiden doet onderzoek naar de effecten van deze werkwijze op kind- en organisatieniveau. Lees hier meer over project Samenwerken aan talentontwikkeling in leerecosystemen
In het kader van de Nationale Wetenschapsagenda werken Museon, Natura Docet, Natuurmuseum Fryslan, Naturalis en Hogeschool Leiden samen aan de oprichting van wetenschapsclubs voor kinderen die opgroeien in een minder kansrijke omgeving. Het Museon heeft Science Club Transvaal opgericht. Vanaf de zomervakantie komt een groep kinderen elke week in Buurthuis Mandelaplein samen om aan projecten te werken op het gebied van natuur, wetenschap en technologie. In Leeuwarden is er iedere week, direct na schooltijd, natuurclub ‘Natuur om de hoek’ waarbij kinderen twee uur lang de natuur onderzoeken samen met andere clubleden en medewerkers van Natuurmuseum Fryslân. De clubs in Denekamp starten later dit jaar. Lees hier meer over project Wetenschapsclubs voor kansarme kinderen
Ben je zelf ook werkzaam binnen een school, BSO, museum, W&T-instelling, evenementenbureau of andere organisatie binnen de sector van natuur, wetenschap en technologie? Of ben je een ouder/verzorger van een nieuwsgierig kind? Denk dan ook eens na over ‘de volgende stap.’
In Nederland is er steeds meer aandacht voor het versterken van W&T binnen het onderwijs. En ook buiten schooltijd zijn er steeds meer fantastische clubs, evenementen, wedstrijden, tentoonstellingen, boeken en shows. Maar wat gebeurt er als het museum sluit? Als het bouwproject is afgelopen of de herfsttafel weer wordt opgeruimd? Waar verwijs je die enthousiasteling met ontluikende passie voor dino´s, auto’s, vliegen of coderen dan naartoe? Waar kunnen kinderen en jongeren in jouw buurt terecht voor hun volgende stap? Zoek contact met andere organisaties en kijk hoe je het lokale aanbod beter kunt verbinden en versterken.
Meer lezen over het versterken van leerecosystemen? Lees dan dit rapport. Eind 2022 worden de ervaringen uit de verschillende nieuwe lokale projecten gebundeld. Daarnaast werken VSC, Naturalis en partners, in samenwerking met experts, ministeries, en andere landelijke stakeholders aan een aanpak voor landelijke borging vanaf 2022, met overkoepelende richtlijnen, tools en mogelijk financiering. Wil je hieraan bijdragen? Mail dan naar marianne@vsc-netwerk.nl