4 november 2020 (laatste update: 15 februari 2022)

Hybride docentschap; de vijf pilots

Om hybride docentschap goed vorm te kunnen geven, is regionale samenwerking een belangrijk uitgangspunt. Vraag en aanbod zullen elkaar hierdoor beter weten te vinden. Verspreid over Nederland liepen er in 2020 vanuit het Techniekpact vijf pilots rondom hybride docentschap. De pilotsperiode is inmiddels afgerond en alle vijf de initiatieven lopen door en zijn een nieuwe fase in gegaan. De ervaringen van deze vijf regionale samenwerkingen worden gebruikt om beter inzicht te krijgen welke voorwaarden, belemmeringen of successen doorslaggevend zijn voor duurzame inzet van hybride docenten. 

  • De Hybride Docent, duurzame inzet in de maritieme sector
    STC-Group, Rotterdam
    De STC-Group heeft ruime ervaring met de inzet van Maritieme Hybride Docenten. In de jaren 2017 en 2018 heeft de STC-Group, in samenwerking met vier andere partners, middels een Europees gesubsidieerd project 10 hybride docenten geworven en ingezet. Ze hebben daarbij aangetoond dat de inzet van hybride docenten van toegevoegde waarde is en leidt tot een kwalitatieve impuls voor het onderwijs. Met deze pilot in 2020 wilde STC-Group een vervolgstap maken op het gebied van het hybride docentschap, voortbouwend op de lessen die eerder zijn geleerd. Het doel was om hierin specifiek aandacht te geven voor de karakteristieken van de maritieme sector, zoals aflosschema’s (in de zee- en binnenvaart) en samenwerking met vergelijkbare maritieme onderwijsinstelling (vmbo, mbo en hbo) in andere delen van Nederland. Ook werd onderzocht worden wat de mogelijkheden zijn voor een “PDG-light” optie, waarbij maatwerkonderdelen uit de PDG naar voren worden gehaald, om zodoende eerder als docent actief te mogen zijn, in vergelijking met een volwaardig PDG-diploma. Na aanleiding van deze pilot heeft het College van Bestuur van STC besloten dat hybride experts onderdeel worden van hun instellingsbeleid. De uitwerking hiervan zal komende periode plaatsvinden. 
    >> Interview met projectmanager Lucie Saxton.

  • Hybride Tech Docenten: samenwerking mbo en mkb
    Brainport, Eindhoven
    Deze pilot is een verdieping op de bredere tweejarige pilot rondom hybride docentschap die in deze regio is gestart begin 2020, bestaande uit een breed scala aan technische bedrijven uit de regio (van groot tot klein) en een brede vertegenwoordiging van het onderwijs (van po tot wo). In de brede pilot ligt de focus op hybride docentschap ‘light’, wat betekent dat medewerkers uit technische bedrijven maximaal 4 tot 8 uur per week lesgeven op een school of onderwijsinstelling in de regio. De hybride docent blijft in dienst bij het bedrijf waar hij of zij werkt en wordt tegen betaling van een maatschappelijk tarief gedetacheerd bij een onderwijsinstelling.
    De verdiepende pilot richtte zich specifiek op het werven van hybride docenten bij mkb bedrijven (aanbod), en het plaatsen van deze hybride docenten bij mbo’s (vraag) in de regio waar Brainport actief is. De matchers (zelf werkzaam in het onderwijs) die binnen de brede pilot actief zijn op gebied van werving en matching, hebben in de pilot naast de werving en matching ook de begeleiding van de startende hybride docenten verzorgd. Ondanks dat de pilot anders verlopen is door de impact van Corona, is het gelukt om zeven hybride docenten in het mbo te plaatsen, echter wel bijna allemaal afkomstig van niet mkb-bedrijf. Totaal zijn in de brede pilot binnen twee jaar nu 112 matches.
    In 2021 heeft Hogeschool Fontys i.s.m. partners uit de pilot voor het project ‘De hybride tech docent als verbinder tussen onderwijs’ een RAAK-Publiek subsidie toegekend gekregen. Deze subsidie is bedoeld om lectoren en onderzoekers van hogescholen samen met hbo-professionals uit de publieke sector praktijkgericht onderzoek uit te laten voeren. Door deze samenwerking komen zij tot kennis en innovaties die direct bijdragen aan de oplossingen van maatschappelijke vraagstukken. De uitkomsten van het onderzoek helpen tevens om het onderwijs op hogescholen actueel te houden. 
    Brainport heeft een speciale website rond hybride docentschap met o.a. informatie over Adviestarieven Hybride Docentschap en veel interviews van deelnemers
    >> Interview met projectleider Mieke Zijlstra.
     
  • Hybride docenten voor de toekomst van de maak- en onderhoudsindustrie
    Techport, IJmuiden
    De publiek-private samenwerking Techport is een krachtig netwerk met meer dan 50 bedrijven en scholen (po t/m wo). Ze faciliteert en stimuleert hét regionaal ecosysteem waarbinnen ondernemers, onderwijs en overheid samenwerken om tot een toekomstbestendige en duurzame maak- en onderhoudsindustrie in de Metropoolregio Amsterdam te komen.
    Binnen Techport bestaat al een lange tijd de wens om meer hybride docenten in te zetten in het onderwijs, o.a. door het toenemend aantal Techport-bedrijven die aangeven kennis te willen overdragen aan het onderwijs en scholen die steeds meer behoefte hebben aan actueel kennis en ontwikkelingen uit de maakindustrie. Samen met de onderwijspartners (o.a. via Sterk Techniekonderwijs) heeft Techport via deze pilot hybride docentschap binnen hun regio aanjagen, o.a. door alle bedrijven in de regio IJmond uit te nodigen voor bijeenkomsten  om zo de potentiële docenten te enthousiasmeren voor het hybride docentschap. Essentieel daarbij is om alle bestaande programma’s (House of skills, FME en Metalektro, Hybride techniekopleiders) op elkaar aan te laten sluiten. Daarnaast bood Techport kandidaten de gelegenheid bieden een dag mee te lopen in het onderwijs om zo een goed mogelijk beeld te krijgen van wat het docentschap exact inhoud.
    Binnenkort wordt bij het Nova College het besloten of hybride professionals structureel instellingsbeleid worden.
    >> Interview met projectmanager Rianne Jaspers.

  • Hybride docenten Cybersecurity
    Stichting The Hague, Security Delta, Den Haag
    Cybersecurity is een relatief jong werkveld, dat zich echter snel ontwikkelt. De verschillende onderwijsinstellingen in Nederland die cybersecurity opleidingen aanbieden, ervaren dat er een grote schaarste is aan professionals in het algemeen, en daarmee ook een tekort aan docenten. De pilot Hybride docenten Cybersecurity richtte zich op een aantal voorloopscholen (waar cybersecurity al een plek in het curriculum heeft) in Zuid-Holland, en beoogt deze opleidingen (mbo 3/4 en hbo) verder te verstevigen met hybride docenten. Doel van de pilot was om knelpunten op het gebied van flexibel onderwijs; onderwijsondersteuning en borging van kwaliteit en consistent curriculum, nader te onderzoeken, oplossingen te ontwikkelen en deelbare leerresultaten op te leveren. De pilot heeft (nog) niet geleid tot harde, meetbare resultaten. Daar was de periode te kort voor. Dat neemt niet weg dat wel meer inzicht is in de knelpunten bij de betrokken onderwijsinstellingen op het thema ‘inzet hybride docenten cybersecurity in hbo en mbo’ en de vraag c.q. behoefte duidelijker is geworden. Ook heeft de pilot er voor gezorgd dat bedrijven/cybersecurity werkgevers bekend zijn met de mogelijkheden van hybride docenten en hybride experts en het, samen met hogescholen, opzetten en ontwikkelen van een curriculum voor een cybersecurity professional.
    >> Interview met projectmanager Paula Kager.

  • Hybride Docenten Oost Nederland – Leven lang Ontwikkelen
    Hogeschool Windesheim, Zwolle
    Het thema hybride docent staat al een aantal jaar op de agenda binnen diverse organisaties in de provincies Gelderland en Overijssel. Er zijn de afgelopen jaren vanuit het bedrijfsleven en/of onderwijsinstellingen diverse trajecten ontwikkeld die te maken hebben met hybride docentschap. Echter hebben al deze initiatieven en trajecten ertoe geleid dat het voor de individu en het bedrijfsleven niet meer inzichtelijk is wat de verschillende mogelijkheden zijn en leidt het niet tot voldoende hybride docenten. Ook ontbrak het na het volgen van oriëntatietrajecten aan actieve begeleiding richting een vervolgopleiding om daadwerkelijk te komen tot hybride docentschap.
    Via de pilot Hybride Docenten Oost-Nederland, heeft Hogeschool Windesheim samen met partners in Gelderland de huidige infrastructuur voor het hybride docentschap in Oost Nederland doorgelicht, verbonden en versterkt, met als doel te komen tot maatwerktrajecten met doorlopende leerlijnen van PDD (of andere oriëntatie trajecten) naar tweedegraads-, PDG- of BDB-trajecten voor potentiële hybride docenten in het mbo en hbo. Op deze manier wordt er ook invulling gegeven aan het thema Leven Lang Ontwikkelen thema binnen het Overijssels Vakmanschap en Geldersvakmanschap en de uitdagingen binnen Sterk Techniekonderwijs en Regionaal aanpak Personeelstekort binnen beide provincies, waar ook de verduurzaming van de pilot zal plaatsvinden.
    Inmiddels hebben verschillende partners diverse hybride professionals opgeleid en ingezet. Ook de Gelderse ROC’s hebben hun samenwerking rondom hybride professionals verder voortgezet. De komende periode ligt de focus op het intern goed laten landen van de 6 C’s. Ook zal er een eigen website komen.
    >>Interview met projectleider Emile Schütte.