Nederlandse IJSO2022-team. V.l.n.r.: Kjeld Zwitserloot, Imre Bekkering, Runa Reuderink, Jochem Kistemaker, Ralph de Boer en Matthijs Ruiter.

13 december 2022

Brons voor Nederlandse jongeren bij internationale sciencewedstrijd

Van 2 tot en met 12 december vond de 19e International Junior Science Olympiad (IJSO) plaats in Bogotá, Colombia. De olympiade werd georganiseerd door Antonio Nariño Universiteit. Dit jaar gingen 217 topleerlingen uit 43 landen de strijd met elkaar aan. De Nederlandse jongeren behaalden allemaal een bronzen plak! 

Goed resultaat voor het Nederlandse team
Het team dat Nederland vertegenwoordigde bij deze internationale scienceolympiade bestond uit:

  • Imre Bekkering (Willem Lodewijk Gymnasium, Groningen)
  • Ralph de Boer (Lorentz Casimir Lyceum, Eindhoven)
  • Jochem Kistemaker (Stedelijk Gymnasium, Schiedam)
  • Runa Reuderink (Gemeentelijk Gymnasium Hilversum)
  • Matthijs Ruiter (Stedelijk Gymnasium, Nijmegen)
  • Kjeld Zwitserloot (Gymnasium Beekvliet, Sint-Michielsgestel)

De jongeren wisten allemaal een een bronzen medaille in de wacht te slepen. Ze blonken vooral uit in het praktijkgedeelte.

De olympiade werd gewonnen door Joon Kim uit Zuid-Korea. Phattharaphon Thanaphithak uit Thailand was de beste bij de theorietoetsen. Het best presterende practicumteam kwam uit Brazilië. De landenprijs ging naar India. De prijzen werden uitgereikt door Elena Elosada, voorzitter van de organisatie in Bogotá en dochter van de stichter van de Antonio Nariño Universiteit.

Leerlingen over de wedstrijd
De jongeren hebben veel geleerd en waren onder de indruk van alles wat zij mee hebben gemaakt tijdens deze internationale wedstrijd. Zo blijk uit hun commentaar, waar zij direct na de wedstrijd om zijn gevraagd. 

'Het was fantastisch! Dat wat begon als een toets op school, kon eindigen in zo’n avontuur. Het was heel gaaf om zo veel leeftijdsgenoten met dezelfde interesses bij elkaar te zien. We hebben het heel gezellig gehad en veel vrienden gemaakt.'
- Runa Reuderink

'Het meedoen aan de IJSO is een ervaring die je nooit zult vergeten. Tijdens de internationale ronde leer je veel en ontmoet je veel mensen van allerlei verschillende culturen. En zelfs de moeilijke toetsen waren leuk om te maken.'
- Ralph de Boer

Openingsceremonie
Bij de opening zei mevrouw Falk Losada, oprichter van de IJSO en vele andere olympiades in Colombia, tegen de jonge deelnemers: “Een internationale olympiade stelt je in staat ervaring op te doen in de wetenschap, je kennis creatief te gebruiken om moeilijke problemen op te lossen en om je voor te bereiden om in de toekomst wereldwijd toonaangevend te zijn in de wetenschap. Hier ontmoet je mensen uit vele andere landen en begin je vriendschappen die later kunnen leiden tot belangrijke internationale samenwerkingen.”

Paresh Yoshi (India), president van de IJSO, voegde hier aan toe: “Ik ben erg blij om onze jonge leerlingen na een onderbreking van drie jaar vanwege de coronapandemie weer persoonlijk terug te zien. IJSO gaat tijdens deze tien dagen behalve over de academische prestaties in science, vooral ook over leerling-leerling interacties. Ik verwelkom de jonge bètaleerlingen daarom in het bijzonder en hoop dat er in de toekomst geen onderbrekingen meer komen.”

Wedstrijd en programma
De IJSO is een olympiade voor leerlingen van 15 jaar of jonger. De wedstrijd bestaat uit drie onderdelen: een meerkeuzetoets, een toets met open vragen en een praktische toets. De meerkeuzetoets en de toets met open vragen waren individuele toetsen, de practicumtoets werd in teamverband afgenomen. Het is een uitdaging om elk jaar een boeiende set met opgaven samen te stellen die recht doet aan het beoogde niveau, aan de bijzonderheden van het gastland en inspeelt op actuele thema’s.

De meerkeuzevragen van scheikunde betroffen vooral de chemie van de Cerre Matoso mijn in Colombia, waar nikkel wordt gewonnen. De open vragen waren geconcentreerd rondom de maïsteelt in Colombia. In de practicumtoets werd de viscositeit van polymeeroplossingen onderzocht.

De meerkeuzevragen van natuurkunde gaven een aardige mix van berekeningen en creatief nadenken om de opgaven op te lossen. Bij de open vragen werd ingegaan op een recente ontdekking van de James Webb Telescoop. Het practicum had een rijke biofysische context waarbij de leerlingen een zenuwcel moesten simuleren met een elektrische schakeling. Bij het biologiegedeelte verdiepten de leerlingen zich onder andere in bacteriën die leven in Colombiaanse mijnstortplaatsen en het effect van het leven op grote hoogte in de Andes op toename van het longvolume. Ook werden vragen gesteld over de genetische eigenschappen van maïs, én over de aantasting van dit gewas door Diatraea grandiosella, de zuidwestelijke maïsboorder. Tijdens het practicum bogen de leerlingen zich over het uiterlijk van de koffieplant en gebruikten ze anthocyanen, gewonnen uit lokale bloemen, om de pH van een populair Colombiaans drankje aan te tonen.

Interessante natuurwetenschappelijke opgaven dus in typisch Colombiaanse contexten.

IJSO is meer dan een kenniswedstrijd. De organisatie heeft de deelnemers een uitgebreid educatief, sportief en cultureel programma aangeboden. Zo bezochten de leerlingen de Zoutkathedraal, een kerk die ingericht is in een zoutmijn bij de stad Zipaquirá en het planetarium in Bogotá. Ze maakten een stadswandeling en bezochten het heiligdom Monserrate, een traditioneel bedevaartsoort op 3172 meter boven de zeespiegel.Tijdens een culturele avond konden alle landen zich kort presenteren.

Voorrondes IJSO 2023 en de internationale eindronde

Inmiddels zijn via de scholen alle 14- en 15-jarige havo- en vwo-leerlingen uitgenodigd voor de volgende editie van de IJSO. Deelname kan "science" op een aantrekkelijke manier onder de aandacht brengen en deze groep jongeren stimuleren om voor bèta en techniek te gaan in de periode dat zij hun profielkeuze maken en vakkenpakket kiezen. De voorrondes van de IJSO vinden van 13 maart tot en met 5 april 2023 op de scholen plaats. De nationale eindronde wordt op 16 juni 2023 gehouden op de Radboud Universiteit. In december 2023 vindt de 20e IJSO plaats in Bangkok (Thailand). In 2024 neemt Roemenië het stokje over.

Initiatiefnemers en sponsors voor de jaarlijkse IJSO

De IJSO wordt in Nederland, met inbegrip van de nationale voorrondes en de training van de deelnemers, georganiseerd door SLO, nationaal expertisecentrum voor het curriculum, Gelderse Onderwijsgroep Quadraam, HAN University of Applied Sciences in Arnhem en Nijmegen, Fontys Hogeschool Eindhoven en de Radboud Universiteit. Het evenement wordt ondersteund door het Ministerie van OCW, de Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON) en Dustin.

De Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (KNCV), Noordhoff Uitgevers, Texas Instruments, Wetenschap in Beeld en Uitgeverij Malmberg stellen prijzen beschikbaar.