17-jarige Kjeld wint 45e Nationale Scheikundeolympiade

Van 31 mei t/m 7 juni 2024 is de 45^e Nationale Scheikundeolympiade gehouden aan de Universiteit Maastricht. De top-4 bestaat uit:

Kjeld Zwitserloot (17 jaar, 5V) uit Rosmalen van het Gymnasium Beekvliet in Sint-Michielsgestel

Jesse van der Waal (18 jaar, 6V) van het Stanislascollege Westplantsoen in Delft

Niels van den Bosch (16 jaar, 6V) van het Johan de Witt-gymnasium in Dordrecht

Koen Coyajee (16 jaar, 5V) van het Utrechts Stedelijk Gymnasium

Samen vormen zij het team dat namens Nederland meedoet aan de internationale ronde.

Aan de voorrondes van de nationale ronde deden zo’n 3.000 scholieren mee. Aan de finale hebben 20 leerlingen deelgenomen; veertien uit 6 vwo, vijf uit 5 vwo en één uit 4 vwo.

Nationale Scheikundeolympiade en finaleweek
De Nationale Scheikundeolympiade (NSO) vindt jaarlijks plaats om leerlingen enthousiast te maken voor scheikunde en talent een kans te geven zich nationaal en internationaal te presenteren. Na twee schriftelijke voorrondes op school worden de beste leerlingen geselecteerd. Met deze wedstrijd kunnen leerlingen hun talent in de scheikunde ontdekken en verder ontwikkelen.
De olympiadeweek werd nu voor het eerst gehouden bij de Universiteit Maastricht (UM), Faculteit Science and Engineering. De colleges en practica werden verzorgd door topdocenten van het Maastricht Science Programme (MSP).
Gerco Onderwater (decaan MSP): 'Het is een genot om de kwaliteit en gedrevenheid van een nieuwe generatie scheikundigen van dichtbij mee te maken, en ze met een uitdagend programma van colleges en practica naar een nog hoger niveau te mogen brengen.'
Emiel de Kleijn (voorzitter NSO): 'De Scheikundeolympiade biedt leerlingen de kans om zich verder te verbreden en te verdiepen in de chemie. De onmisbare rol van scheikundedocenten en toa’s hierbij is, om hun leerlingen te wijzen op de mogelijkheid om mee te doen en hen daarvoor te stimuleren en uit te dagen. De leerlingen hebben altijd prijs, want meedoen is een goede voorbereiding op het school- en centraal examen scheikunde.'
Uiteraard was er ook tijd voor ontspanning, zoals klimmen, tokkelen, een bezoek aan het Bonnefanten museum en een stadswandeling. De week werd afgesloten met een theorietoets en een practicumtoets, ieder van vier uur.

Benieuwd naar de scheikundige uitdagingen?

De opdrachten waar de scholieren mee aan de slag zijn gegaan, zowel in de voorrondes als de eindronde, kun je hier vinden. Ook kun je hier de antwoorden downloaden.

Eén van de theorieopdrachten van de NSO-eindronde

Prijsuitreiking
De prijzen werden uitgereikt door hoogleraar Gerco Onderwater van de UM.
Onno de Vreede, Human Capital coördinator van ChemistryNL, reikte de Topsector Chemie "Kanjerprijs" uit aan de top vier van de NSO en de "Praktijkprijs" aan Charlotte van der Eng (17 jaar, 6V) van het Stedelijk Gymnasium Leiden, die het beste practicum had gemaakt gedurende de week.
Onno de Vreede: 'De scheikundeolympiade zet getalenteerde leerlingen in het zonnetje. Scheikunde en scheikundigen zijn belangrijk voor bedrijven die chemische producten maken, of voor andere producten waarbij scheikunde nodig is. Bovendien is voor het oplossen van de grote maatschappelijke uitdagingen zoals de klimaattransitie, de inzet en ontwikkeling van scheikundige kennis onontbeerlijk.'
Gino van Strijdonck, lector "Material Sciences" aan Zuyd Hogeschool reikte daarnaast ook een "Toegepaste onderzoeksprijs" uit aan Thomas Wijning (Stedelijk Gymnasium Schiedam), Matthijs de Kruif (Van Lodenstein College, Amersfoort), Koen Coyajee en Niels van den Bosch. Dit team van leerlingen gaf gezamenlijk de beste pitch over één van de onderzoeksprojecten van het lectoraat.
Van Strijdonck: 'De meeste wetenschappen zijn bestuderend en verklarend. Chemie is creërend, chemici zijn moleculaire kunstenaars. Veel nieuwe vindingen, zoals bv nieuwe materialen, staan aan de basis van productinnovaties in de praktijk. En teamwork is hiervoor ook heel belangrijk. Dit is het uitgangspunt geweest voor deze toegepaste onderzoeksprijs.'

De NL-Talenten-Fondsprijs 2024 werd gewonnen door Imre Bekkering (16 jaar, 5V) van het Willem Lodewijk Gymnasium in Groningen. Deze prijs is bedoeld om toptalent een financieel zetje in de rug te geven om verdere stappen in hun ontwikkeling te kunnen maken.

De Malmberg-scholenprijs (meeste leerlingen in de eerste ronde met minstens 50% score) werd uitgereikt door Emiel de Kleijn, voorzitter van de NSO, aan scheikundedocent Luc Bonten van het Pantarijn in Wageningen.

De ceremonie werd afgesloten met het overdragen van het olympiadestokje aan Guillaume Jetten, CFO van Symeres, gastheer van de NSO 2025. Symeres is een toonaangevende contractonderzoeksorganisatie voor uitdagingen op het gebied van de ontdekking en ontwikkeling van geneesmiddelen.

Internationale ronde

De winnaars van de NSO vertegenwoordigen Nederland op de 56^e Internationale Chemieolympiade (IChO). Deze wordt gehouden van 21 t/m 30 juli 2024 in Riyad, Saoedi-Arabië. Hieraan nemen circa 90 landen deel. Het wedstrijdelement bestaat uit een practicumtoets en een theoretische toets van ieder vijf uur. De andere momenten worden ingevuld met allerlei culturele, educatieve en sportieve activiteiten. In 2025 wordt de IChO gehouden in de Verenigde Arabische Emiraten.

Speciale waardering voor toetsdeskundige

Burgemeester Wim Hillenaar van de gemeente Maastricht reikte tijdens de slotceremonie op de UM een Koninklijke onderscheiding uit aan Kees Beers. Hij is voor zijn jarenlange inzet als toetsdeskundige bij de Scheikundeolympiade, de European Olympiad of Experimental Science en de International Junior Science Olympiad benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Initiatiefnemers en sponsors

De Nationale Scheikundeolympiade is een initiatief van SLO. Het evenement wordt ondersteund door het ministerie van OCW, Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI), Cito Instituut voor Toetsontwikkeling, Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON), Gymnasium Beekvliet (Sint-Michielsgestel), Lorentz Casimir Lyceum (Eindhoven), Vechtdal College (Ommen), Willibrord Gymnasium (Deurne), Hogeschool Windesheim (Zwolle), Radboud Universiteit (Nijmegen), Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit (Amsterdam), de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (KNCV), het NL-Talenten Fonds en de Topsector Chemie/ChemistryNL.
Uitgeverij Malmberg, Noordhoff Uitgevers, TechniScience en Wetenschap in Beeld stellen prijzen ter beschikking.